შეხვედრის ნომერი	N 2
თარიღი, დრო, ადგილი	24. 02.2021 წ.  01:00 საათი,                       გვიმრიანის საჯარო სკოლა.
სკოლა( ქალაქი, ნომერი,ოთხნიშნა კოდი	ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტი, სოფელი გვიმრიანი
სექტორი	ტექნიკური სექტორი
საგანი	მათემატიკა
კლასები	I,  II, , IV,VI, კლასის მასწავლებლები.
ლიდერი მასწავლებელი	ნათია ნაჭყებია
მონაწილეები( სახელი და გვარი, საგანი, კლასი)	თამილა გოგოლაძე,  თეონა შველიძე, ,  მაია სამხრაძე, მერი გელაშვილი
ძირითადი, განხილული საკითხები.	·         კომპლექსურ დავალებებზე მუშაობა,  მათი დანერგვა და გამოყენება საგაკვეთილო პროცესში. ·         შეფასება-სოლო ტაქსონომიის დახმარებით
მიღებული გადაწყვეტილება/ ინიციატივები/ რეკომენდაციები/	შეხვედრის მიზანი იყო:      მათემატიკის მასწავლებელთა  სამუშაო ჯგუფის (მ.ს.ჯ.)  მოწვევა და  მათთან ერთად  იმ სიახლეებზე მსჯელობა, რაც კომპლექსური  დავალებების საგკვეთილო პროცესში  დანერგვასა და გამოყენებას შეეხება.   მასწავლებელთა სამუშაო შეხვედრაზე , მასწავლებლებმა წარმოადგინეს კომპლექსური დავალებების, ნიმუშები, რომლის ჩატარებასაც გეგმავენ უახლოეს მომავალში.     ასევე შეხვედრაზე განხილულ იქნა,-სოლო ტაქსონომიის როგორც ცოდნის აგების ახალი მოდელის სასწავლო შედეგები, რომელიც მასწავლებელმა შეიძლება გამოიყენოს, როგორც მოსწავლის მიღწევების აღსაწერად სამიზნე ცნებებთან მიმართებით, ისე განმავითარებელი კომენტარისთვის. საუბარი იყო პროცედურულ და დეკლარატიულ ცოდნაზე     შეხვედრაზე განხილულ იქნა ერთი კომპლექსური დავალება. შეიძლება ითქვას რომ  შინაარსიანად ჩაიარა,   მოვისმინეთ ერთმანეთის შეხედულებები და მოსაზრებები   კომპლექსური დავალებისა და სოლო ტაქსონომიის შესახებ.  შეხვედრა დისკუსიის ფორმატში წარიმართა     მასწავლებლები    დიდი ინტერესით შეხვდნენ  სიახლეებსა და საინტერესო წინადადებებს ისინი ჩართულები არიან ტრენინგებში ამ თემებთან დაკავშირებით . მათ გამოთქვეს მზაობა თანამშმრომლობისთვის.    მივიღეთ რეგულარული შეხვედრების გადაწყვეტილება. ჩავინიშნეთ მომდევნო  სამუშაო  შეხვედრის დრო,  ადგილი და  დავსახეთ სამოქმედო გეგმა.
გეგმები მომდევნო შეხვედრამდე.	აქტივობა	დრო	პასუხისმგებელი პირი
	მომდევნო შეხვედრაზე ვიმსჯელებთ  უკვე ჩატარებულ კომპლექსურ დავალებებზე	20/03/2021წ.	ნათია ნაჭყებია

                                   

 

 

პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა

1
სსიპ ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის გვიმრიანის საჯარო სკოლა
ტექსტური ამოცანების ამოხსნის შედეგების გაუმჯობესება
IV კლასში მათემატიკაში
ნათია ნაჭყებიას
პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა
2018-2019 წ
2
სარჩევი
შესავალი ....................................................................................................................................... 3
საკვლევი მასალის მიმოხილვა ................................................................................................ 4
ლიტერატურის მიმოხილვა .................................................................................................... 10
კვლევის მეთოდები და ინსტრუმენტების შერჩევა ............................................................ 16
მონაცემთა ანალიზი ................................................................................................................. 17
გამოკითხვა მშობლებთან..................................................................................................... 17
დაკვირვება ............................................................................................................................. 18
დოკუმენტის შესწავლა ........................................................................................................ 19
კვლევის ძირითადი დასკვნები .............................................................................................. 20
ინტერვენციების აღწერა .......................................................................................................... 21
სემინარი მშობლებთან.......................................................................................................... 22
ამოცანის გაგება-გააზრება.................................................................................................... 23
მოკლე ჩანაწერების გაკეთება და სქემების- მოდელების შედგენა ............................... 24
ამოცანაში დასმული კითხვის ფორმულირება ................................................................ 25
ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო მოქმედებათა შერჩევა ............................................... 25
დროის მართვა ....................................................................................................................... 26
ინტერვენციების შეფასება ....................................................................................................... 27
დასკვნა ........................................................................................................................................ 30
ბიბლიოგრაფია .......................................................................................................................... 33
დანართები.................................................................................................................................. 34
რეფლექსია.................................................................................................................................. 44
3
შესავალი
განათლების სისტემა და ეროვნული სასწავლო გეგმა ითხოვს ისეთი პიროვნების
აღზრდას, რომელიც 21-ე საუკუნის სამუშაო ძალის სასიცოცხლო უნარებით იქნება
აღჭურვილი. ოჯახთან და სოციალურ გარემოსთან ერთად, სკოლას დიდი როლი
უჭირავს პიროვნების ჩამოყალიბებაში. აუცილებელია მოსწავლეებს ხელი შევუწყოთ,
გადაწყვეტილებების დამოუკიდებლად მიღების უნარების გამომუშავებაში. კვლევის
აქტუალობა გამომდინარეობს, მისი პრაქტიკული ღირებულებიდან და იმ რეალური
პრობლემიდან, რომელსაც პედაგოგები აწყდებიან კლასში, მოსწავლეებთან
მუშაობის პროცესში. პრაქტიკის კვლევა, საუკეთესო საშუალებაა იმის წარმოსაჩენად,
თუ როგორ შევისწავლოთ სასწავლო გარემო და როგორ მივიღოთ გადაწყვეტილება,
მისი გაუმჯობესების შესახებ. პრაქტიკული კვლევა მასწავლებელს ხელს უწყობს
პროფესიულ განვითარებაში. იზრდება თანამშრომლებს შორის კომუნიკაცია, ხდება
გამოცდილების და ცოდნის გაზიარება. კვლევა, ემსახურება პრობლემის წინა პლანზე
წამოწევას, ხოლო მასში მოყვანილი რეკომენდაციები წარმოადგენს დამხმარე
საშუალებას პრობლემის გადაჭრის გზების ძიების შესახებ. კვლევის ჩატარების
დროს მიღებული გამოცდილება, გამიადვილებს სწავლების სხვადასხვა საფეხურზე,
სასწავლო პროცესში წამოჭრილი პრობლემების იდენტიფიცირებას, მოსწავლეებში
კრიტიკული აზროვნების განვითარებისათვის მრავალფეროვანი მეთოდებისა და
სტრატეგიების სწორად დაგეგმვას და წარმართვას.
წინამდებარე ნაშრომი წარმოადგენს, სსიპ ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის
სოფელი გვიმრიანის საჯარო სკოლის IV-კლასში განხორციელებული კვლევის
ანგარიშს. ამ სკოლაში ვმუშაობ 1994 წლიდან. მათემატიკას ვასწავლიდი საბაზო
საფეხურზე და პრობლემებს მაშინაც ვხედავდი. ტექსტური ამოცანების ამოხსნა
უჭირდათ მოსწავლეებს და ვფიქრობდი რომ ეს პრობლემა დაწყებით საფეხურზე
სათანადოდ არ იყო მოგვარებული. სერთიფიცირების შემდეგ ვასწავლი დაწყებით
საფეხურზე და ხელის შემშლელი ფაქტორების ძიების საშუალება მაქვს.
4
გადავწყვიტე კვლევა ჩავატარო ამ საკითხზე რათა მოვიძიო ეს ფაქტორები . ნაშრომში
განხილულია ტექსტური ამოცანების ამოხსნისას შექმნილი პრობლემების
გამოვლენა, ამ პრობლემების ანალიზი და მათი გადაჭრის გზები.
კვლევაში წარმოდგენილია აღნიშნულ თემასთან დაკავშირებით ჩატარებული
კვლევების მიმოხილვა, პრაქტიკული კვლევის მეთოდოლოგია, აღწერილია
კვლევის ეტაპები:
• პრობლემის იდენტიფიცირება;
• კვლევისთვის საჭირო მეთოდების დადგენა
• კვლევის ინსტრუმენტების შერჩევა
• პრობლემის გამომწვევი მიზეზების დადგენა;
• ინტერვენციების დაგეგმვა და განხორციელება
• ინტერვენციების შეფასება.
• მიღებული შედეგების კოლეგებთან გაზიარება
კვლევაში აღწერილია სტრატეგიები, რომლის გამოყენებაც ეფექტურად მივიჩნიე.
პრობლემის კვლევისა და ინტერვენციის ანალიზმა მომცა საშუალება,
შემემუშავებინა რეკომენდაციები, რომელთა გათვალისწინებაც ჩემი აზრით
გამიადვილებს სამუშაო პროცესს და დამეხმარება ეროვნული სასწავლო გეგმით
გათვალისწინებული მოთხოვნების შესრულებაში.
საკვლევი საკითხის მიმოხილვა
პრაქტიკის კვლევა გადავწყვიტე მეოთხე კლასში, რომლებსაც მეორე წელია
ვასწავლი. სტატისტიკური მონაცემებით, კლასები საშუალოზე მაღალი მოსწრებისაა
თუმცა მათემატიკის სწავლებაში გარკვეულმა პრობლემებმა იჩინა თავი. პრობლემა
შეეხებოდა ტექსტური ამოცანების ამოხსნას.
5
ეს პრობლემა საბაზო საფეხურზეც მეტ-ნაკლებადაა, მაგრამ დაწყებით საფეხურზე
უფრო შესამჩნევია და მაღალ საფეხურზე გადასვლისას მათემატიკის შესწავლისას,
უფრო მეტი სირთულეებს იწვევს და ხელს უშლის პედაგოგებს ეროვნული სასწავლო
გეგმით გათვალისწინებული შედეგების მიღწევაში. ტექსტური ამოცანების
ამოხსნისას გამოვლენილი პრობლემების აღმოფხვრა, რამოდენიმე საგანში
მოსწავლეთა წინსვლის წინაპირობაა. ამიტომ ვთვლი, რომ ამ პრობლემის
იდენტიფიცირება და გადაჭრის გზების მოძიება, სწავლის ხარისხის გაუმჯობესებაზე
პირდაპირ აისახება და უზრუნველყოფს სწავლის მაღალ დონეს. ,მოსწავლეებს
მათემატიკური ამოცანები მრავლად ხვდება და მათი სირთულე ყოველწიურად
იზრდება. ისინი მოსწავლეს უბრალოდ, მათემატიკას და გარკვეულ მოქმედებებს კი
არ ასწავლის, არამედ უნვითარებს აზროვნებას, ლოგიკური მსჯელობის, საგნების
დაჯგუფების, კანონზომიერების აღმოჩენის, მოვლენათა შორის კავშირის დადგენის,
პრობლემის გადაჭრის, გადაწყვეტილების მიღების უნარებს. აქედან გამომდინარე
აქტუალურობა : საკვლევი საკითხის შერჩევა განაპირობა თემის აქტუალურობამ.
კერძოდ ,საკლასო მუშაობის შესრულებისას, მოსწავლეებს უჭირთ ტექსტური
ამოცანების ამოხსნა, თუმცა საშინაო დავალების შესრულებისას, იშვიათად მოაქვთ
შეუსრულებელი დავალება, სამუშაო შეხვედრისას(იხ.დანართი 8) რომელიც
ჩავატარე კვლევის დაწყებამდე პედაგოგებიც აღნიშნავენ, რომ მოსწავლეებს აქვთ
იგივე პრობლემა. ვთვლი, რომ ეს საკითხი საჭიროებს გამოკვლევას, იმიტომ, რომ
როგორც ზემოთ ავღნიშნე ტექსტური ამოცანები არამარტო მათემატიკაში, არამედ სხვა
საგნებშიც სჭირდებათ. საბაზო საფეხურის მათემატიკის, ფიზიკის და ქიმიის
პედაგოგებთან კერძო საუბრებში გამოიკვეთა, რომ მათ მოსწავლეებსაც აქვთ
პრობლემები ტექსტური ამოცანების ამოხსნისას და ისინი თვლიან, რომ პრობლემის
მიზეზი იწყება დაწყებით კლასიდან, სადაც საფუძველი ეყრება მოსწავლის სხვადასხვა
უნარების ჩამოყალიბებას. 1-3 კლასის პედაგოგები აღნიშნავენ, რომ ამის მიზეზი
შეიძლება იყოს შემდეგი: მეოთხე კლასის სტანდარტის დაძლევისას მოსწავლეებს
ტექსტურ ამოცანებში ხვდებათ მრავალმოქმედებიანი ამოცანები. მიუხედავად იმისა,
რომ ტაბულა ნასწავლი აქვთ მესამე კლასში ამ სირთულის დაძლევა მაინც უჭირთ.
საბაზო საფეხურის პედაგოგები თვლიან კი რომ მაღალ კლასებში ტექსტურ
ამოცანების ამოხსნაზე წარმოქმნილი პრობლემები, პირდაპირ კავშირშია დაწყებით
საფეხურზე მოსწავლეთა მიღწევის დაბალ შედეგებთან. ამიტომ, აუცილებელია
გამოვკვეთოთ ეს საკითხი რათა განვსაზღვროთ და დავადგინოთ გამომწვევი
მიზეზები. ვისაუბრეთ გაგება- გააზრების ახალი სტრატეგიებსა და მეთოდებზე და
6
განვიხილეთ მოსწავლეებს კონკრეტულად როგორ სახის ამოცანების ამოხსნისას
შეიძლება ჰქონდეთ დაბალი შედეგები. მაგალითად თუ შეხვდებათ ,, -ჯერ მეტი“
ფიქრობენ რომ ყოველთვის გამრავლება მოუწევთ ან ,,-ით“ ნაკლების შემთხვევაში
ყოველთვის უნდა გამოაკლონ. ზოგ ამოცანაში სქემის ან მოდელის შექმნა აიოლებს
ამოხსნას და აქცენტი ამაზეც გამეკეთებინა. მირჩიეს ჩამეტარებინა სადიაგნოსტიკო
ტესტირება და ეს დოკუმენტი მომცემდა საშუალებას დამესახა ინტერვენციები.
ერთად თანამშრომლობისა და აზრთა გაცვლა-გამოცვლის შემდეგ შეავსეს
შემდეგი ცხრილი
N კითხვები დიახ იშვიათად არა შენიშვნა
1 უჭირთ ტექსტური
ამოცანების
მოცემულობის
გააზრება
30% 40% 30%
2 ყურადღებას აქცევენ
ამოცანაში დასმულ
კითხვას
30% 50% 20%
3 უჭირთ ამოცანის
ამოხსნის გზების
მოძიება
20% 50% 30% აღნიშნეს რომ
თუ
მოსწავლე
ამოცანას
ვერ იაზრებს
გზების
მოძიება
ცხადია
გაუჭირდება
ღია დაბოლოებიანი კითხვები
1 რა მეთოდს იყენებენ
გაგება- გააზრების
უნარის
განსავითარებლად
მასწავლებლები მიმართავენ სხვადასხვა მეთოდებს
მათ შორის
ხმამაღლა და განმეორებით კითხვას, ამოცანის
შინაარსის ზეპირად გადმოცემას,
7
2 როგორ უიოლებენ
ამოხსნის პროცესს
როცა აკეთებენ სქემებს, მოდელებს, მოკლე
ჩანაწერებს
იციან ცნებების, ტერმინების და ფორმულების
განმარტებები
3 საჭიროდ თვლით თუ
არა მშობლის
ჩართვას ამ
პრობლემის
აღმოსაფხვრელად
მასწავლებლები თვლიან, რომ დაწყებით საფეხურზე
აუცილებელია მშობელთა ჩართულობა, ოღონდ იმ
შემთხვევაში თუ კონტროლს გაუწევენ რა დროს
ანდომებს დავალების შესრულებას ან მისცემენ
საჭირო მითითებას
პრობლემა აქტუალურია იმ ფაქტიდან გამომდინარეც რომ საშინაო დავალებას,
საკლასო დავალებას და შემაჯამებელ სამუშაოს, მაღალ საფეხურზე განმსაზღვრელი
შეფასებისას ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით თანაბარი წილი აქვთ და
სამივე კომპონენტი განსაზღვრავს მოსწავლის მოსწრებას.
ჩავთვალე, რომ აუცილებელია მშობელთა ჩართულობაც. რადგან ვფიქრობ,
მშობელსა და მასწავლებელს შორის ეფექტური კომუნიკაცია სწავლის პროცესის და
შედეგების გაუმჯობესების საუკეთესო საშუალებაა. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში კი
დაწყებით საფეხურზე ხშირია შემთხვევები, როცა მოსწავლეებს უჭირთ საშინაო
დავალების შესრულება მაშინ მიმართავენ მშობლებს. ზოგჯერ მოსწავლე
დამოკიდებულიც კი ხდება ამ პროცესის და ეს იწვევს პრობლემებს მისი
განვითარების ამა თუ იმ ეტაპზე. სკოლაში მიღებული ცოდნის განმტკიცება საშინაო
დავალებით ხდება. მოსწავლეს ხანდახან ზერელე დამოკიდებულება აქვს საშინაო
დავალების მიმართ და ერთხელ წაკითხვით ცდილობს ამოცანის ამოხსნას.
მშობლის როლი მნიშვნელოვანია იმ თვალსაზრისით, რომ ყურადღება მიაქციოს
ტექსტური ამოცანების ამოხსნის დროს, მოსწავლე რამდენჯერ კითხულობს
ამოცანის ტექსტს, აკეთებს თუ არა სქემებს-მოდელებს და მოკლე ჩანაწერებს
ამოცანის მოცემულობაზე. ამ პრობლემის მოგვარება მოითხოვს დიდ შრომას.
მოსწავლეებს ხშირად ვესაუბრები , რომ ამოცანის გარჩევისა და მისი სრული
ამოხსნის საშუალებაა სისტემატური მუშაობა ამოცანებზე, რაც მეთოდებისა და
ინტუიციის დიდ სიმდიდრეს იძლევა.
ძნელი ამოცანის ამოხსნის დროს, საჭიროა მხოლოდ კარგად გავაანალიზოთ
ამოცანის შემადგენელი კომპონენტები. ამოცანის ამოხსნა არ დავიწყოთ მანამ, სანამ
8
არ შევძლებთ შინაარსის ზეპირად გადმოცემას, ყურადღება მივაქციოთ თუ რას
გვეკითხება ამოცანა, რა უნდა ვიპოვოთ. ამის შემდეგ ვეცადოთ ამოხსნის გზების
ძიებას, რამოდენიმე ჯიუტი ცდის შემდეგ კი თუ არაფერი გამოგვდის, შევეშვათ
ჩვენს ტვინს, შევწვიტოთ ფიქრი, შევისვენოთ... და შემდეგ კიდევ დავუბრუნდეთ
ამოცანას. ამ განტვირთვის დროს, ამოხსნა თითქოს თავისით ამოტივტივდება და
ამოცანის ამოხსნას ახალი ძალით და ენთუზიაზმით შევუდგებით.
მოსწავლეთა ინტერესების, შესაძლებლობების და ასკობრივი
თავისებურებების გათვალისწინებით, აუცილებელია მოვახდინო პრობლემის
გამომწვევი მიზეზები. კვლევის დასაწყისში გაჩნდა გარკვეული ჰიპოთეზები
 გაგება -გააზრების უნარის ნაკლებობა
 ყურადღების ნაკლები კონცენტრაცია ტექსტური ამოცანების ამოხსნისას
 მშობლის არაეფექტური ჩარევა
 დამოუკიდებლად მუშაობის უნარის ნაკლებობა
 ამოცანის ამოსახსნელად მიცემული დროის ნაკლებობა.
 ტრანსფერის უნარის ნაკლებობა
 დემოტივაცია
 დაბალი თვითშეფასება
სარგებელი: ტექსტური ამოცანები უშუალოდ აკავშირებს მათემატიკას
ყოფაცხოვრებასთან. ამასთანავე მოსწავლეს აჩვევს ნასწავლის გადატანას (ტრანსფერს) რეალურ ცხოვრებისეულ ვითარებაში, ნასწავლის საჭიროების
დანახვას და პრაქტიკული წარმატების განცდას. გარდა ამისა, ტექსტური ამოცანების
ამოხსნა საუკეთესოდ ანვითარებს ლოგიკურ აზროვნებას და პრობლემის გადაჭრის
უნარებს.
მთავარი კითხვა: როგორ გავაუმჯობესო ტექსტური ამოცანების ამოხსნის
შესაძლებლობები ?
9
კვლევის პროცესში შევარჩიე ისეთი მრავალფეროვანი მეთოდები,
განვახორციელებ ინტერვენციებს, რომელიც ხელს შეუწყობს მთავარი პრობლემის
ტექსტური ამოცანების ამოხსნის შესაძლებლობების გაუმჯობესებას, რომლის
შედეგად გაიზრდება მოსწავლეთა მოტივაცია და შედეგები მათემატიკის
სწავლებაში.
მქონდა ხშირი კომუნიკაცია მშობლებთან, რომლებიც დამეხმარნენ საშინაო
დავალების შესრულებისას, როგორ უმჯობესდებოდა მოსწავლეთა მიღწევები
კვლევის მიმდინარეობის პროცესში.
განვითარების სხვადასხვა საფეხურზე, მოსწავლეს მათემატიკური ცნებების
ათვისების სხვადასხვანაირი უნარი აქვს. ეროვნული სასწავლო გეგმის მიზანია,
განსაზღვროს სხვადასხვა საგნებში, მათ შორის მათემატიკაში ამა თუ იმ ეტაპზე
მისაღწევი შედეგების შესაბამისობა ბავშვის განვითარების საფეხურთან. რაც შეეხება
ტექსტურ ამოცანებს უნდა გავითვალისწინო ის სტრატეგიები რომელსაც მოსწავლე
მათემატიკური ამოცანების ამოხსნისას ხშირად იყენებს: ლოგიკური, ნაბიჯ-ნაბიჯ
მოქმედებები და მთლიანობითი მოქმედებები. ზოგიერთი სწორხაზოვნად,
თანმიდევრულად და ნაბიჯ-ნაბიჯ მიდის პასუხამდე, ისე რომ ამოხსნის პროცესში,
შესაძლოა საბოლოო მიზანს ნაკლები ყურადღება მიაქციოს. სხვები კი ყურადღებას
ამახვილებენ მთლიან ამოცანასა და მის მიზანზე, რის გამოც შესაძლოა გამორჩეთ
გასათვალისწინებელი დეტალები. ტექსტური ამოცანების ამოხსნისას ბევრს სწორი
სტრატეგიის მისადაგება უჭირს. სწორედ ამიტომაა ინდივიდუალური მიდგომების
საჭიროება. აუცილებელია გათვალისწინებულ იქნას მოსწავლეთა შესაძლებლობები,
რათა მიესადაგოს ამოცანის ამოხსნის ალტერნატიული მეთოდი ანუ მისთვის
მისაღები ფორმით უნდა შევთავაზო.
ანგარიშის ამ ნაწილში მოვიხმობ ეროვნული სასწავლო გეგმის იმ მონაკვეთს,
რომელსაც შეეხება ჩემი კვლევა. ზოგადად სასურველი და აუცილებელიცაა,
პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა შეესაბამებოდეს სტანდარტის მიზნებს და
შედეგებს. რათა ჩვენს მიერ იდენტიფიცირებული პრობლემა, საკვლევი საკითხი და
დაგეგმილი ინტერვენციები ემსახურებოდეს ეროვნული სასწავლო გეგმის
მოთხოვნებს. ;მათ. IV.7. მოსწავლეს შეუძლია ალგებრული გამოსახულების შედგენა და გამოყენება
მარტივი ამოცანის ამოხსნისას. შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:
10
 ხსნის მარტივ პროპორციულ დამოკიდებულებასთან დაკავშირებულ ამოცანებს
(რომლებშიც ერთეულის შესაბამისი რიცხვის მიხედვით საჭიროა რამდენიმე
ერთეულის შესაბამისი რიცხვის გამოთვლა, მაგალითად, ერთეულის
ღირებულების მიხედვით რამდენიმე ერთეულის ღირებულების გამოთვლა);
 რიცხვითი გამოსახულების მნიშვნელობის მოსაძებნად იყენებს შეკრებისა და
გამრავლების კომუტაციურობას, ასოციაციურობას და შეკრების მიმართ
გამრავლების დისტრიბუციულობას;
 პოულობს შეკრების, გამოკლების, გამრავლების, გაყოფის შემცველი
ტოლობის უცნობი კომპონენტის მნიშვნელობას;
კვლევის მთავარი მიზანია:
მოსწავლემ შეძლოს ტექსტური ამოცანის გააზრება, ალგებრული
გამოსახულების შედგენა და გამოყენება ამოცანის ამოხსნისას.
ლიტერატურის მიმოხილვა
კვლევის ეფექტურად განხორციელებისა და წინამდებარე ნაშრომის
ორგანიზებულად შექმნისათვის, გამოვიყენე სხვადასხვა პროფესიული ლიტერატურა
თუ გამოცემა, რომელთაც ქვემოთ მიმოვიხილავ; გავეცანი კვლევის შეფასების
რუბრიკებს, გავაანალიზე კრიტერიუმები რის მიხედვით შეფასდება ჩემი მიერ
ჩატარებული კვლევა. გავეცანი მეთოდურ ლიტერატურას კვლევის ჩატარების
მეთოდებისა და ტიპების შესახებ. ამაში დამეხმარა სოფო ლობჟანიძის მიერ ჟურნალ
მასწავლებელში გამოქვეყნებული სტატია - ,,როგორ წარვმართოთ პედაგოგიური
კვლევა“. სტატიის გაცნობის შედეგად გამოვკვეთე კვლევის პრიორიტეტები და
გავიაზრე, რომ ,,კვლევა მარტო სირთულეების გადასალახად კი არ არის საჭირო,
არამედ ახალი იდეების, ინოვაციების გამოსაცდელად, საკუთარი ძალების
გასაძლიერებლად, საკუთარი ძლიერი მხარისა და პოტენციალის აღმოსაჩენად,
საჭირო უნარ-ჩვევების განსავითარებლადაც.“ ამის შემდეგ, დავიწყე საკვლევ
საკითხზე ჩამოყალიბებული ვარაუდების შესახებ სხვა გამოცემების, პუბლიკაციების
და გაგება-გააზრებაზე ჩატარებული კვლევების მოძიება და გაცნობა. კვლევის
11
საჭიროების ერთერთ მიზეზად საშინაო დავალების სწორად შესრულება და საკლასო
სამუშაოში ნაკლები შედეგები გამოვლინდა. აქედან გამომდინარე გავეცანი
ლიტერატურას მშობელთა ჩართულობის ეფექტიან სტრატეგიებზე. მშობლის
მონაწილეობა შვილის განათლების პროცესში მოსწავლის განვითარებაზე დიდ
გავლენას ახდენს. კვლევების თანახმად, მოსწავლეები, რომელთა მშობლებიც
აქტიურად მონაწილეობენ საგანმანათლებლო პროცესში, უკეთეს შედეგებს აღწევენ. ,,სკოლის ცხოვრებაში მშობლების ჩართულობას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს
მოსწავლეთა წარმატებისთვის. როგორიც არ უნდა იყოს ოჯახის სოციალურ-
ეკონომიკური სტატუსი, იღებენ უკეთეს ნიშნებს, აქვთ უფრო მაღალი აკადემიური
მიღწევები და უფრო ხარისხიანად შესრულებული საშინაო დავალებები, მათი
დასწრების მაჩვენებელი უფრო მაღალია და გამოირჩევიან პოზიტიური ქცევით,
კეთილგანწყობილი არიან სკოლის მიმართ და აქვთ საკუთარი თავისა და
შესაძლებლობების რწმენა.“
ტექსტური ამოცანების ამოხსნაში მაღალი შედეგების მიღწევა.ფიქრს, გააზრებას
და სწორ ქმედებას მოითხოვს. ამერიკელი ფილოსოფოსი, ფსიქოლოგი და
განათლების სპეციალისტი ჯონ დიუი აღნიშნავს რომ ,, ადამიანები ძირითადად
სწავლობენ გამოცდილებით. როდესაც მოსწავლე ჩართულია ისეთ აქტივობებში,
რომელშიც ის ახერხებს ფიქრს, გააზრებასა და შემდეგ ქმედებას, ის იქცევა
გამოცდილებად“ (Dewey, 1933).
მოსწავლე უნდა გასცდეს მასალის უბრალო დამახსოვრება-გაზეპირებას. კერძოდ,
მან ცოდნის დაგროვებასთან ერთად, უნდა შესძლოს ამ ცოდნის გაგება, გამოყენება,
ანალიზი, სინთეზი და ბოლოს შეფასება. ამ დროს მოსწავლე, არა მხოლოდ ფლობს
ინფორმაციას, არამედ მას შეუძლია ქმედება. საინტერესოა, რომ სწავლა სწორედ
აზროვნების შედეგია. მათემატიკის შესწავლის მიზანია, მოსწავლეს განუვითარდეს
პრობლემების გადაჭრის და მოდელირების უნარი. კერძოდ ამოცანის ამოხსნისას,
მოსწავლეებმა უნდა შეძლონ საკუთარი მოსაზრებების დასაბუთება: სიტყვების,
რიცხვების, ნახაზების და დიაგრამების გამოყენებით. ყოველივე ეს კი მათ მაღალი
სააზროვნო უნარის განვითარებისკენ უბიძგებს. ამ დროს მნიშვნელოვანია ისეთი
დავალებების შერჩევა, რომ ახალი ცოდნის კონსტრუირება მოხდეს ბლუმის დონეების
მიხედვით. ,,მასწავლებლები ხშირად სვამენ ისეთ შეკითხვებს, რომლებიც მოითხოვს
აზროვნების მხოლოდ ქვედა დონეების ამოქმედებას - (უფრო ხშირად საუბარია
ცოდნასა და გაგებაზე). მოსწავლეების მხოლოდ ასეთი შეკითხვებით შეფასება ცუდ
12
შედეგებს იძლევა. მასწავლებლებმა უნდა დასვან ისეთი შეკითხვებიც, რომლებიც
მოითხოვს აზროვნების ზედა დონეების ამოქმედებას და მოსწავლის ე.წ. კრიტიკულ
აზროვნებას. ამგვარი შეკითხვები ხელს უწყობს მოსწავლეს, გასცდეს ცოდნისა და
გაგების ოპერაციებს და ზრდის მის მიერ ტრანსფერის უნარ-ჩვევების გამოყენების
შესაძლებლობას (ცოდნის გამოყენება სხვადასხვა
კონტექსტში);(ეროვნული სასწავლო გეგმების და შეფასების ცენტრი
2007)
ყველას შეგვიმჩნევია, რომ ყოველდღიურ ცხოვრებაში, ჩვენ ბევრ რამეს
ვსწავლობთ ყოველგვარი ძალიხმევისა და ცნობიერი ჩართულობის გარეშე. ამას
ყოფითი სწავლა ჰქვია, რომელიც ძალიან მარტივად მიმდინარეობს. ყოფითი
სწავლისგან განსხვავებულია ფორმალური სასწავლო პროცესი, სადაც მოსწავლეებს
რთული მეცნიერული ინფორმაციის ათვისება უწევთ. ამიტომ უნდა ვეცადოთ რომ
ეს პროცესი გავხადოთ მარტივი და საინტერესო. ტექსტური ამოცანების ამოხსნის
პროცესით მოსწავლის დაინტერესება შედარებით იოლია, ვინაიდან ნებისმიერი
ტექსტური ამოცანის მსგავსი სიტუაცია, მოსწავლეებისთვის შეიძლება იყოს
ნაცნობი, ცხოვრებისეული. თუ მოსწავლეს განვითარებული ექნება ტრანსფერის
უნარი მას ექნება უფრო მაღალი მოტივაცია ამოხსნისას. მოსწავლეს ყოველი ახალი
თემის ახსნის თუ ამოცანის ამოხსნისას, ყურადღება უნდა გავამახვილებინოთ იმაზე,
რომ შეძენილი ცოდნის გამოყენება შესაძლებელია სხვადასხვა სიტუაციაში. სწორედ
ამ მოსაზრებას ადასტურებს მანანა ბოჭორიშვილის სტატია სადაც ვკითხულობთ: ,,
მასწავლებელმა ხელი უნდა შეუწყოს მოსწავლეს, რომ მან შეძენილი ცოდნა და
გამოცდილება სხვადასხვა შინაარსობრივ კონტექსტში გადაიტანოს და გამოიყენოს.
აუცილებელია სასწავლო პროცესში საგანთაშორისი კავშირების დამყარებაც. თუ
ამოცანად იმას დავისახავთ, რომ მარტო ცოდნა და უნარ-ჩვევები კი არ გადავცეთ
მოსწავლეებს, არამედ იმ იდეებითაც დავაინტერესოთ, რომლებიც მათ მიერ
მიღებულ ცოდნასა და განვითარებულ უნარ-ჩვევებს უდევს საფუძვლად, იმასაც
შევძლებთ, სწავლების პროცესი მათთვის უფრო მიმზიდველი და საინტერესო
გახდეს.“
სწავლის მოტივაცია მოსწავლეთა წარმატების უმთავრესი ფაქტორია . მოსწავლეს
აქვს მოტივაცია მაშინ, როცა მაღალია დამოუკიდებლობის ხარისხი. მოსწავლე
თვითონაც ამჩნევს როდის ვითარდება, შედეგების კონტროლით. ამ
მიმართულებით მნიშვნელოვანია დიმიტრი უზნაძის შეხედულება მოტივაციაზე
13
მისი აზრით მოტივაციას ქმნის განწყობა. ,,მნიშვნელოვანია როგორ მოარგებთ
მოსწავლეს სასწავლო მასალას მის სამოქმედოდ განწყობილ ძალებს წინააღმდეგ
შემთხვევაში წინსვლა შეუძლებელი იქნება“(ჯანაშია.ნ იმედაძე. ნ გორგოძე.ს
განვითარების და სწავლების თეორიები. 2008 წ)
იმისათვის, რომ მოსწავლემ ისწავლოს საკუთარი აზროვნების პროცესების
მართვა, ხშირად უნდა დაუსვას საკუთარ თავს შეკითხვები და იფიქროს მისი
მოქმედების შედეგებზე. მასწავლებელმა კი უნდა აუხსნას რა მოჰყვება მის
მოქმედებას ანუ რა იქნება საბოლოო შედეგი.დევიდ პერკინსი ამბობს: ,,საგნის
სპეციფიკა ხშირად არ იძლევა მოსწავლეებისათვის ,,საბოლოო პროდუქტის“
გაცნობის შესაძლებლობას. ასე მაგალითად, ერთი შეხედვით შეიძლება გაუგებარი
იყოს რა არის მათემატიკის ,,საბოლოო პროდუქტი“ამიტომ მასწავლებელი
შემოქმედებითად უნდა მიუდგეს სწავლების პროცესს და ყოველი დეტალის
ახსნისას უნდა გაავლოს პარალელები ცხოვრებისეულ მაგალითებთან, აუხსნას თუ
რა ღირებულება აქვს ამა თუ იმ საკითხს რაც დაანახებს მოსწავლეს ,, საბოლოო
პროდუქტს“. (Perkins, 1992 ) ამავდროულად
მასწავლებელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს რა გზით ცდილობს მოსწავლე
პრომლემიდან გამოსავალს ,,მთავარია სწავლების სტრატეგია დაიგეგმოს
ეფექტურად და მოსწავლე მივაჩვიოთ შედეგზე ორიენტირებულ კითხვებს. შედეგზე
ორიენტირებული კითხვებით მასწავლებელი იგებს, თუ რამდენად შეუძლია
მოსწავლეს, კონკრეტული პრობლემისთვის გამოსავლის მოძებნა. ასევე
მნიშვნელოვანია პროცესზე ორიენტირებული კითხვები, იმიტომ რომ, ამ დროს
ვარკვევთ რამდენად კარგად გაიგომ მოსწავლემ ის პროცედურები და წესები
რომელიც გამოიყენა სწორი პასუხის დასადგენად“ (მუისი და რეინოლდსი 2005))
აქედან გამომდინარე, ძალიან დიდი მნიშვნელობა ენიჭება, თუ რამდენად დეტალურ
და სიღრმისეულ ანალიზს გაუკეთებს მოსწავლე ამოცანის მოცემულობას, როგორ
დაგეგმავს ამოცანის ამოხსნის გზებს და შეარჩევს სწორ და მარტივ ხერხს, ამოცანაში
დასმული კითხვაზე სწორი პასუხის გასაცემად. მრავალმოქმედებიან ამოცანებში
ჩამოაყალიბებს კითხვებს, სწორ პასუხამდე მისასვლელად. მნიშვნელოვანია
მოსწავლემ შეძლოს იმის განსაზღვრა, ამოცანაში მოცემულმა პირობამ, რა კითხვებს
შეიძლება გასცეს პასუხი. ეს განუვითარებს სიღრმისეული ანალიზის გაკეთების
უნარს და დააფიქრებს იმ ფაქტზე რომ კითხვა ამოხსნის დაწყებამდე ჰქონდეს
გააზრებული.
14
გავეცანი აგრეთვე PIRLS-ის კვლევას სადაც შეფასების ერთ-ერთი კრიტერიუმი
წაკითხულის გააზრებაა. ბავშვს შესაძლოა, კითხვისას მხოლოდ იმის გააზრება
შეეძლოს, რაც ტექსტში ცხადად არის მოცემული ან შეეძლოს ბევრად მეტი,
წაკითხულის საკუთარ გამოცდილებასთან შედარება, დასკვნის გამოტანა,
გაანალიზება და ა.შ. რაც შედარებით რთული პროცესია, რომელიც სჭირდება
ტექსტური ამოცანების ამოხსნას. „წაკითხულის გააზრება უმაღლეს საფეხურზე ანუ
ტექსტის წაკითხვა, გააზრება და გაანალიზება, საქართველოში მოსწავლეთა მხოლოდ
2%–ს შეუძლია“– აღნიშნული მონაცემები PIRLS-ის მიერ 2016 წელს ჩატარებულ
კვლევაშია მოყვანილი, კონფერენციაში „სახელმწიფო და საერთაშორისო შეფასება:
სასკოლო განათლების ძირითადი გამოწვევები“, ერთ-ერთი ძირითადი აქცენტი
მოსწავლეთა წიგნიერების დონეზე იყო გაკეთებული. საქართველოში PIRLS-ის
კვლევის ფარგლებში შერჩეული იყო 200 სკოლა და დაახლოებით 6 ათასამდე
მოსწავლე მათი მშობლები, მასწავლებლები და დირექტორები.
მაღალ საფეხურზეა მოსწავლეთა 22%,
საშუალო საფეხურზე – 36%
დაბალ სააფეხურზე -26%
კრიტიკული ზღვარი –
14%, ეს არის ბავშების მასა, რომლებიც მინიმალურ დონეზეც ვერ ახერხებენ
წაკითხულის გააზრებას.
უმაღლესი საფეხური გულისხმობს, რომ მოსწავლე გაწაფულია კითხვაში.
ყოველგვარი პრობლემის გარეშე შეუძლია როგორც ლიტერატურული, ისე
საინფორმაციო ტექსტის წაკითხვა, გაგება, გააზრება და ანალიზი, საუბარია ასაკთან
შესაფერის ტექსტებზე. როგორც კვლევის შედეგებში ჩანს, ციფრები საგანგაშოა
თუკი მონაცემებს შევაჯამებთ და გავაერთიანებთ იმ მოსწავლეთა რაოდენობას,
რომელთაც წაკითხულის გააზრების მინიმალური უნარები არ გააჩნიათ ან ეს უნარი
დაბალ დონეზე აქვთ განვითარებული, ჩვენ გვყავს ძალიან დიდი რაოდენობა
ბავშვებისა, რომლებსაც სწავლის მომდევნო საფეხურზე, მნიშვნელოვანი
პრობლემები შეიძლება შეექმნათ, ისეთი საგნების სრულფასოვანი სწავლისას
როგორიცაა ქიმია, ფიზიკა, ბიოლოგია. ამიტომ გადავწყვიტე ჩამერთო კვლევის
პროცესში იმ საგნის მასწავლებლები რომელ საგანშიც სჭირდებათ ტექსტური
15
ამოცანების ამოხსნა . როგორც შეხვედრისას გამოვლინდა, ისინიც სერიოზულად
ფიქრობდნენ რა გზისთვის მიემართათ ამ პრობლემის გადასაჭრელად.
დაწყებითი კლასების მოსწავლეებს ბუნდოვანი წარმოდგენა აქვთ თავიანთი
აზროვნების შესახებ. მათ ზედმეტად დაბალი თვითშეფასება აქვთ საკუთრი
მეხსიერების შესაძლებლობებზე. ამიტომ მიდგომა რთულ საკითხებთან
მიმართებაში არაადეკვატურია. ასაკის მატებასთან ერთად ბავშვები თანდათანობით
ეცნობიან საკუთრი აზროვნების და სწავლის პროცესებს, ეუფლებიან სტრატეგიებს,
რომლებიც მათ ეხმარებიან ეფექტურად სწავლაში. დევიდ პერკინსი თვლის რომ,
,,რაც უფრო მეტი იციან მოსწავლეებმა ფიქრისა და სწავლების შესახებ ანუ, რაც
უფრო მაღალია მათი მეტაკოგნიტური („აზროვნება იმაზე, თუ როგორ
ვაზროვნებთ“) ცნობიერება, მით უფრო ეფექტურად სწავლობენ ისინი და მაღალ
შედეგებს აღწევენ სკოლაში“. მკვლევარების აზრით, აქ მასწავლებლის როლი,
მნიშვნელოვან ფაქტორს თამაშობს და სასწავლო მასალის აქტიურად გააზრებასა
და გადამუშავებას მოითხოვს, ამიტომ აუცილებელია ჯერ თავად შევისწავლოთ და
შემდეგ მოსწაველეებს გავაცნოთ სწავლის ეფექტური სტრატეგიები და ვასწავლოთ
მათი გამოყენება.
უმცროსი ასაკის მკითხველებისთვის გაგება-გააზრების უნარის განვითარება
ადვილი არაა, საკმაოდ დიდი სიფრთხილით უნდა მივუდგეთ და კარგად
შევისწავლოთ ამ ასაკის შესამაბისი სტანდარტები და აუცილებელია
შესაძლებლობების გათვალისწინებაც. უნარის შესაბამისი სტრატეგიების სწავლება
დროს მოითხოვს. ამავე დროს საჭიროა მათი შევსება, გადახალისება და მუდმივად
გამდიდრება. სხვადასხვა ტიპის ტექსტების გააზრება განსხვავდება
ერთმანეთისაგან, ასე რომ ამ უნარის განვითარება მთელი ცხოვრების განმავლობაში
გრძელდება. ტექსტური ამოცანების ამოხსნისთვის საჭირო უნარ-ჩვევების
განვითარებისთვის სასურველია შევიმუშაოთ ისეთი მეთოდები, რაც მოსწავლეს
გაუადვილებს ამოცანების გაგება-გააზრებას.
მნიშვნელოვანია მოსწავლემ გაიაზროს მათემატიკური ამოცანების სწორად
ამოხსნის გზების მოძიება, რა კავშირშია, ცხოვრებაში უამრავი დარკოლებების
დროს, პრობლემების დაძლევის გზების მოძიებასთან. საკვლევ თემასთან
16
დაკავშირებით მოძიებულმა ლიტერატურამ მაჩვენა რომ პრობლემა უფრო
აქტუალურია ვიდრე წარმომედგინა. პიაჟეს თეორიის მიხედვით (6-დან 11 წლამდე
პერიოდია ,,კონკრეტული ოპერაციები“-ს პერიოდი. ამ დროს წინა საფეხურზე
არსებული შეზღუდვების უმეტესობა ქრება. ამ ასაკის ბავშვს უკვე შესწევს უნარი,
აწარმოოს ლოგიკური ოპერაციები იმ ცოდნის საფუძველზე, რომელსაც უკვე ფლობს.
მას შეუძლია მიმატება, გამოკლება, დალაგება და ა. შ. ამ ასაკში ბავშვები იწყებენ
სიტუაციების წარმოდგენას – რა მოხდებოდა, რომ… ამავე პერიოდში ბავშვებს
შეუძლიათ ნივთების შინაგანი თვისებების შესახებ წარმოდგენების შექმნა. ამ ასაკში
მათ უჭირთ აბსტრაქტული აზროვნება, აბსტრაქტული ოცნება, განზოგადება,
სინთეზი. რომელიმე კონკრეტული აბსტრაქტული ამოცანის ამოხსნა შეუძლიათ
მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ იგი უშუალოდ უკავშირდება რეალობას. ამ ასაკში
ბავშვები სწავლობენ კლასიფიკაციებს და რიგის მიხედვით დალაგებას. ამიტომ ამ
ასაკის მოსწავლეებთან მუშაობისას სწორედ ისეთი ამოცანები უნდა შეირჩეს რომ
რეალობასთან იყოს კავშირში. ლიტერატურის მიმოხილვა მინდა დავასრულო
პერკინსის სიტყვებით. ის მიიჩნევს, მოსწავლეებმა კარგად რომ ისწავლონ საჭიროა:
მივაწოდოთ ინფორმაცია ნათლად და გასაგებად, რჩევებით და კომენტარებით.
მივაწოდოთ ინფორმაციული შეფასება, გავაკეთებინოთ ისეთი სავარჯიშოები
რომელიც მათ ამ ინფორმაციის კარგად გაგებაში დაეხმარება, ვიზრუნოთ მათი
შინაგანი და გარეგანი მოტივაციის ამაღლებაზე
კვლევის მეთოდები და ინსტრუმენტების შერჩევა
საკვლევის საკითხის მიმოხილვისას ჩამოვაყალიბე ვარაუდები, პრობლემის
გამომწვევი მიზეზების შესახებ. გავეცანი შესაბამის ლიტერატურას და სხვების მიერ
ჩატარებულ კვლევებს ამ საკითხთან დაკავშირებით.
შევარჩიე კვლევის სამიზნე ჯგუფი:
გამოკითხვა იმისთვის, რომ ჩემი ვარაუდები გამომეკვლია, მიზანშეწონილად
მივიჩნიე შერეული მეთოდების გამოყენება, რაც ითვალისწინებს თვისებრივი და
რაოდენობრივი მეთოდების კომბინირებას, რადგან მეთოდების ამ ჯგუფის
საშუალებით შესაძლებელია საკვლევი ობიექტის სიღრმისეული შესწავლა. კერძოდ,
რაოდენობრივი მეთოდების გამოყენებამ საშუალება მომცა, გამომერკვია, რა ტიპის
17
დახმარებას საჭიროებენ ბავშვები, ხოლო თვისებრივი მეთოდების საშუალებით კი
შევისწავლე მოსწავლეთა საჭიროებები და ინტერესებიც და გავარკვიე მშობელთა
მოსაზრებები ამ თემასთან დაკავშირებით.
რაოდენობრივი კვლევის ინსტრუმენტები:
 გამოკითხვა მშობლებთან
თვისობრივი კვლევის ინსტრუმენტები:
 დაკვირვება ( ჩანაწერების გაკეთება და ანალიზი)
 დოკუმენტების შესწავლა (სადიაგნოსტიკო ტესტირების ჩატარება და ანალიზი)
თითოეული ინტრუმენტის მონაცემთა ანალიზი იხილეთ შემდეგ თავში
მონაცემთა ანალიზი
გამოკითხვა მშობლებთან
ყველა საგნის პედაგოგმა და არამარტო პედაგოგებმა, მშობლებმაც უნდა იზრუნონ
მოსწავლეთა სწავლის ხარისხის ამაღლებაზე. ამიტომ ავირჩიე თვისობრივი კვლევის
ერთერთი მეთოდი, გამოკითხვა რომელიც ჩავატარე მშობლებთან.(იხ. დანართ2)
ჩავთვალე, რომ მშობელთა ჩართულობა აუცილებელია სასკოლო ცხოვრებაში, რათა
მივაღწიოთ სასურველ შედეგს. ვინაიდან სამიზნე ჯგუფის მშობლების ერთობლიობა
არც თუ ისე დიდი იყო და თან პრობლემა ეხებოდა ყველა მათგანის შვილს, ამ
კითხვარში გამოჩნდებოდა რამდენად სერიოზულად ეკიდებოდნენ მოსწავლეები
ტექსტურ ამოცანებს. მშობლებთან დისკუსიის მიზანი იყო, გამერკვია საშინაო
დავალების შესრულებისას მათი ჩარევის ეფექტურობა, რისი პასუხიც მივიღე შემდეგი
კითხვების დასმისას:
 როგორი მეთოდებით აკონტროლებენ შვილების სწავლის პროცესს?
 რა ინტენსივობით მიმართავენ დახმარებისთვის?
 რა ფორმით სთხოვენ დახმარებას?
 რა დროს უთმობენ მოსწავლეები ამოცანის ამოხსნას საშინაო დავალების
შესრულებისას?
 რა ფორმის ჩარევა მიგაჩნიათ მიზანშეწონილად?
 რამდენად ყურადღებით ეკიდება მოსწავლე ტექსტური ამოცანების ამოხსნას?
18
აღმოჩნდა, რომ ხშირად მიმართავენ მშობლებს დახმარებისთვის და უფრო მეტიც
სთხოვენ თავად ამოუხსნან დავალება. რამოდენიმემ ისიც აღიარა, რომ ხანდახან
დროის სიმცირის გამო, ურჩევნია თავად ამოუხსნას ამოცანები. წუხან, რომ ერთხელ
წაკითხვის შემდეგ, თუ ვერ ამოხსნიან ამოცანას, თავს ანებებენ. რაც ნიშნავს, რომ
მოსწავლე ნაკლებადაა კონცენტრირებული ამოცანის ამოხსნაზე. აგრეთვე
აღმოჩნდა , რომ მოსწავლეები ძალიან ცოტა დროს უთმობენ ტექსტური ამოცანების
ამოხსნას და ხშირ შემთხვევაში, ყოველგვარი ჩანაწერის გაკეთების გარეშე, ზეპირად
ცდილობენ ამოცანების ამოხსნას.
დაკვირვება
მოსწავლეების მიმართ გამოვიყენე დაკვირვების მეთოდი, რომლის მიზანი იყო,
დამედგინა მიზეზი, რატომ უჭირდათ ამოცანების ამოხსნა და დამენახა რა
სირთულის ამოცანებს დაძლევდნენ. გამერკვია, მართლა არის თუ არა ეს
კომპეტენცია ხარვეზიანი და თუკი ხარვეზიანიაა, მაშინ რა დონეზეა ანუ რამდენად
ან რა მხრივაა განუვითარებელი − მოსწავლეს ერთსვლიანი ამოცანების ამოხსნაც
უჭირს თუ მხოლოდ კომპლექსური, მრავალსვლიანი ამოცანების ამოხსნა ეძნელება;
ამოცანის ტექსტის სიდიდეა მთავარი პრობლემა თუ არითმეტიკულ მოქმედებათა
გამოყენება. დაკვირვებას ვაწარმოებდი საგაკვეთილო პროცესში ხანგრძლივად.
დავიწყე დაკვირვების ჩანაწერების გაკეთება,(იხ.დანართი3) სადაც თითოუელ
მოსწავლეზე ვინიშნავდი, რამდენად გულდასმით და ყურადღებით მუშაობდა
მოსწავლე (თუ ზერელედ მუშაობდა, საკმარისად არ ინდომებდა, ყურადღება
ეფანტებოდა, გადაწერას ცდილობდა, სხვა მოსწავლეებს ეკითხებოდა...). იყო
შემთხვევა რომ პირდაპირ პასუხის დაწერა მოინდომა და დასჭირდა შეხსენება ,რომ
საჭიროა გამოთვლების ჩაწერა ან სქემის დახაზვა. შევადგინე მონაწილე
მოსწავლეთა ანკეტები სადაც შევიტანე :
1 . ამოცანის ამოხსნის რა სტრატეგიას ირჩევდნენ? (სწორხაზოვანს თუ ნაბიჯ-
ნაბიჯ ანალიზს)
2. აკეთებდნენ თუ არა მოკლე ჩანაწერს?
3.. რა დროს უთმობდნენ ამოცანის ამოხსნას?
4. იყენებდნენ თუ არა სქემებს ან მოდელებს საჭიროების შემთხვევაში?

19
დოკუმენტის შესწავლა .
ფოკუსირებული ტესტირების მიზანი იყო გადამოწმებულიყო და
დაზუსტებულიყო მოსწავლეებში ტექსტიანი ამოცანების ამოხსნის კომპეტენციის
დონე, იმისთვის რომ ინტერვენციების განხორციელების შემდეგ, გაზომვადი
ყოფილიყო შედეგები. რაც შეეხება სადიაგნოსტიკო ტესტს ( იხ. დანართი.4). :
ფოკუსირებული ტესტის ამოცანები შერჩეულია მარტივიდან რთულისაკენ. ოღონდ
ამ სირთულეში არ იგულისხმება გამოთვლების სირთულე. მაგ.
მრავლმოქმედებიანია, სჭირდება ნახაზის შედგენა, მოითხოვს მეტ დროს. უფრო
უკავშირდება სპეციფიკურად ტექსტიანი ამოცანების ამოხსნის მიმართულებას.
როცა მოსწავლე 45 წუთის შემდეგ დროის დამატება მოითხოვა, დავუმატე.
ტესტირების მიზანი ხომ დიაგნოსტიკა იყო, რადგანაც სასურველია, მოსწავლის
პროდუქტიულობა გამერკვია, მიმეცა შესაძლებლობა, სრულად წარმოეჩინა თავისი
ძლიერი და სუსტი მხარეები. მოსწავლეს მოეთხოვებოდა არა მარტო პასუხის,
არამედ ამოხსნის დაწერა − რათა ნათელი ყოფილიყო თუ როგორ მივიდა სწორ
პასუხამდე.
სადიაგნოსტიკო ფოკუსირებულმა ტესტირებამ მომცა შედეგები და გამოიკვეთა
პრობლემები:
 ვერ იაზრებენ ამოცანის ტექსტს (ყველაზე ხშირად ამის შედეგია ამოცანის
სტრუქტურის ვერ შეცნობა ანუ მოცემულობისა და შეკითხვის ვერ გამიჯვნა.
უნდა გაირკვეს, მოსწავლეს ამოცანის პირობის მხოლოდ დამოუკიდებლად
წაკითხვისას უჭირს ამოხსნა თუ მასწავლებლის მიერ სათანადო ინტონაციით
წაკითხვისასაც )
 უჭირთ კითხვის ჩამოყალიბება
 უჭირთ სწორი მოქმედებების შერჩევა
 გამოიკვეთა არასაკმარისი მონდომება.
 ვერ ადგენენ სათანადო მოდელს ან სქემას
20
კვლევის ძირითადი დასკვნები
ამ თავში შემოგთავაზებთ ჩატარებული კვლევის შედეგად მიღებულ შედეგებს
საკვლევ თემაზე მოძიებული ლიტერატურის ანალიზმა და სხვადასხვა სახის
კვლევების საკმაოდ სავალალო შედეგებმა, მიჩვენა რომ პრობლემა გლობალური
ხასიათისაა და საჭიროებს ბევრ მუშაობას. მოსწავლეებს უჭირთ წაკითხულის
გააზრება. რომლის ერთ-ერთი მიზეზი ისაა, რომ ისინი ძალიან ცოტას
კითხულობენ. ყოველივე ეს, ავტომატურად აისახება ტექსტური ამოცანების
ამოხსნისას, მათ შედეგებზე.
. გავაკეთე წინა ეტაპზე შეგროვებული მასალის შედეგებისა და ეფექტურობის
ანალიზი. კვლევამ გაამყარა ჩემი ვარაუდები. დავამუშავე მოსწავლეებისგან
მიღებული მონაცემები არსებული პრობლემის დონის დასადგენად. მშობლებისგან
მივიღე ინფორმაცია ეკიდებოდნენ თუ არა მათი შვილები სერიოზულობით
ტექსტურ ამოცანებს და უთმობდნენ თუ არა საჭირო დროს. ბავშვი საშინაო
დავალებებს თავისი უნარისა და მოტივაციის მიხედვით უნდა ასრულებდეს, მაგრამ
აღმოჩნდა, რომ არ იჩენენ დიდ ძალისხმევას და პირველი ცდისავე ანებებენ თავს და
მშობლებს სთხოვენ დახმარებას. დაკვირვებამ
გამოავლინა ინდივიდუალური მიდგომის საჭიროება. იყო შემთხვევები, რომ დიდი
დრო დაუთმო მოსწავლემ ამოცანის გააზრებას, მაგრამ სწორ პასუხამდე ნაბიჯ-
ნაბიჯ ანალიზით მივიდა. მოკლე ჩანაწერს ხშირ შემთხვევაში არ აკეთებდნენ,
განსაკუთრებით ერთმოქმედებიან ამოცანებში. დაკვირვებამ საშუალება მომცა
შემეგროვებინა ინფორმაცია მოსწავლეებზე შემეფასებინა მათი ქმედებები და
შედეგები. ჩანაწერების საშუალებით მოვახდინე გამოვლენილი ხარვეზების
კლასიფიცირება, გავარკვიე რა სახის ამოცანებს ხსნიდნენ და პრობლემა რაში იყო,
იმის მიხედვით ჩავატარე სადიაგნოსტიკო ტესტირება.
ტესტირების ჩატარების შემდეგ გავარკვიე, თუ კონკრეტულად რა პრობლემები
ჰქონდათ მოსწავლეებს. ფოკ,უსირებულ ტესტში აღმოჩნდა რომ სხვადასხვა სახის
ამოცანაში განსხვავებული პრობლემები ჰქონდათ. ერთმოქმედებიან ამოცანებში არ
ჰქონდათ პრობლემა. ორ მოქმედებიანში უჭირთ გააზრება და ამ მხრივ საჭიროებენ
დახმარებას, რაც გავითვალისწინე ინტერვენციებში. იმ მოსწავლეებისთვის
რომლებიც დიდ დროს უთმობენ ამოხსნას, მაგრამ სწორად ხსნიან, უნდა ისწავლონ
დროის სწორი მართვა და იმის შესწავლა რომ, მოკლე დროში ამოცანის
ამოსახსნელად აუცილებელია, კარგად გაიაზრონ ამოცანის მოცემულობა, უნდა
21
შეძლონ პირობის ზეპირად გადმოცემა. ყოველივე ამის შემდეგ დასახონ ამოცანის
ამოხსნის გზები. შეიძლება მიზეზი იყოს ის, რომ მოსწავლე ამოცანის ამოხსნის
რთულ გზას ირჩევს, რის გამოსწორებასაც ხელს შუწყობს მოკლე ჩანაწერის
გაკეთება, სადაც სწორად იქნება კითხვაც ჩამოყალიბებული. თუმცა ეს შეიძლება
იყოს დამოკიდებული მოსწავლის შემეცნებით ფუნქციებზე - აღქმაზე,
ყურადღებასა და აზროვნებაზე. მაგრამ თუ მიზეზი არასწორი მიდგომაა მაშინ
დაძლევადია.
გავაანალიზე კვლევის სხვადასხვა მეთოდებით მიღებული შედეგები,
დავადგინე შექმნილი პრობლემის გამომწვევი მიზეზები. ყოველივე ამის მიხედვით
შევადგინე სამოქმედო გეგმა და დავსახე ინტერვენციები.
ინტერვენციების აღწერა
არსებული მდგომარეობის შესასწავლად შესაბამის ლიტერატურას გავეცანი,
საკვლევი საკითხი სხვადასხვა მეთოდებით გამოვიკვლიე და იმ პრობლემების
გადასაჭრელად, რომელიც ჩვენ წინაშეა, დავგეგმე ნაბიჯები, რომელიც
განვახორციელე მოსწავლეთა საჭიროების შესაბამისად.
მშობლების გამოკითხვამ, მიჩვენა რომ მოსწავლეები მშობლების ხშირ
დახმარებას საჭიროებენ და ამის შედეგი იყო ის, რომ მათ დავალება ყოველთვის
შესრულებული ჰქონდათ. დაკვირვებამ და სადიაგნოსტიკო ტესტის შემოწმებამ და
ანალიზმა დამანახა, რომელ მოსწავლეს რა სახის პრობლემა აქვს. მოსწავლეებს
უჭირთ ტექსტის გაგება -გააზრება ამიტომ ტექსტური ამოცანების მიმართ
სკეპტიკურად არიან განწყობილი და ფიქრობენ, რომ ვერ გაართმევენ თავს ანუ
დაბალი თვითშეფასება აქვთ. მათემატიკა
როგორც ზუსტი მეცნიერება, საჭიროებს განვითარებულ აბსტრაქტულ აზროვნებას.
ამიტომ სწავლებისას სწორად უნდა შევარჩიო მიდგომები. მათ იციან მათემატიკური
ცნებები, გამოსახულებების შედგენა მაგრამ ამ ცოდნის რეალიზება უჭირთ
ტექსტურ ამოცანებში, რადგან მათი ამოხსნა სპეციფიკური უნარების გამომუშავებას
საჭიროებს. რამოდენიმე მიზეზი გამოიკვეთა ერთხელ წაკითხვის შემდეგ იწყებენ
ამოხსნას, არ აკეთებენ მოკლე ჩანაწერებს, რაც მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს
22
ამოცანის მოცემულობის გააზრებაში, არ უკვირდებიან ამოცანაში დასმულ კითხვას.
ამიტომ საჭიროა არასასურველი რეალობის გაუმჯობესებელი გზების დასახვა.
ინტერვენციების განხორციელება ჩართული დაკვირვებით მოვახდინე (იხ
დანართი5) ვცდილობდი სრული მონაწილეობა მიმეღო და აქტიურად
ვყოფილიყავი ჩართული სიტუაციებში, რათა არ დარჩენილიყო რაიმე დეტალი
ყურადღების მიღმა.
სასურველი შედეგის მისაღებად გამოვიყენე სწავლების შემდეგი პრინციპი: •
”ნაწილებით სწავლების” მოდელი - მისი ძირითადი პრინციპია რთული საკითხების
შემადგენელ ნაწილებად (ელემენტებად) დაყოფა და ამ ელემენტების
თანმიმდევრულად შესწავლა. ამ მოდელის თანახმად, თუ მოსწავლე შეძლებს
შემადგენელი ელემენტების ათვისებას, ეს გაუადვილებს მას მთელი მასალის
მთლიანობაში გააზრებასა და გაგებას. ინტერვენცია ოთხი თვე გრძელდებოდა და
რამოდენიმე ეტაპად დავყავი.
 სემინარი მშობლებთან
 მუშაობა ამოცანის გაგება-გააზრებაზე
 მოკლე ჩანაწერების გაკეთება და სქემების- მოდელების შედგენა
 ამოცანაში დასმული კითხვის ფორმულირება
 ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო მოქმედებათა შერჩევა
 მოსაფიქრებლად მიცემული დროის არასაკმარისობა
ინტერვენციებს მოსწავლეებთან ვანხორციელებდი საგაკვეთილო პროცესში და
რეგულარულად ვაკეთებდი გაკვეთილის ანალიზს (დანართი 3)
I ინტერვეცია
სემინარი მშობლებთან
რადგან მშობელთა გამოკითხვისას გამოიკვეთა, რომ მოსწავლეთა მიმართვიანობა
ხშირი იყო დახმარებისთვის და ისეთი სახის დახმარებას სთხოვდნენ, რაც მათ ხელს
ვერ შეუწყობდა განვითარებაში ჩავთვალე პირველი ინტერვენცია მშობლებთან
სემინარი ყოფილიყო, გავაცანი სემინარის თემა ,,მშობელთა ეფექტური ჩარევა“
23
შეხვედრა იყო კონსტრუქციული და ემსახურებოდა ინფორმაციის და იდეების
ურთიერთგაზიარებას. არ ჰქონდა ლექციის სახე. სემინარის მიზანი იყო
მშობლებისთვის გამეცნო ჩარევის ეფექტური სტრატეგიები, ამ სტრატეგიების
მნიშვნელობა და მათი დადებითი მხარეები. ვესაუბრე იმაზე, რომ მშობლის
თანადგომის გარეშე, გაუჭირდება მასწავლებელს მაღალი შედეგების მიღწევა
მოსწავლეებთან. სწავლის შედეგი მიიღწევა მაშინ, როცა მშობელი და მასწავლებელი
ერთად არიან ჩართული, მსჯელობენ, გეგმავენ სხვადასხვა აქტივობებს, მოსწავლის
საჭიროებიდან გამომდინარე. კვლევის მიმდინარეობიას ჩატარებული გამოკითხვის
შედეგები ნიშნავდა იმას, რომ ამ ფორმით ჩარევა ვერ იქნებოდა ეფექტური.
სასურველი იყო მხოლოდ მონიტორინგი გაეწიათ და კომპეტენციის (რადგან
სწორად შესრულებული დავალება მოჰქონდათ სახლიდან, ეს ნიშნავს რომ მათ
ჰქონდათ შესაბამისი კომპენტენცია)ფარგლებში მოერგოთ ფასილიტატორის როლი.
მშობლებთან რეგულარული კომუნიკაცია მქონდა ინტერვენციების
განხორციელების პერიოდში და ვაწვდიდი ზუსტ ინფორმაციას შედეგების შესახებ.
II ინტერვენცია
ამოცანის გაგება-გააზრება
საკვლევი საკითხის შესწავლის მიზნით წაკითხულმა ლიტერატურამ,
პრაქტიკულმა გამოცდილებამ და სხვა კვლევების შედეგებმა მიჩვენა, რომ პირველ
რიგში აქცენტი სწორედ ამოცანის მოცემულობის აღქმაზე ანუ სწორად გააზრებაზე
გამეკეთებინა. პირველი აქტივობა გავაკეთე შემდეგი მეთოდით - ჩართული
დაკვირვება. ფიქრობ ეს მეთოდი უფრო ეფექტური იქნება მოსწავლეთა შედეგების
გასაუმჯობესებლად და შესაფასებლად, ამ ცნების ქვეშ იგულისხმება საკვლევი
ობიექტის, პროცესის ან მოვლენის სპეციალურად ორგანიზებული აღქმა ბუნებრივ
ან ჩვეულებრივ პირობებში. საგაკვეთილო პროცესში ვაკვირდებოდი მოსწავლეებს
და აქცენტს პირველ რიგში ვაკეთებდი იმაზე, თუ რა ინფორმაციას იგებდნენ
მოსმენის ან წაკითხვის შემთხვევაში. პირველ ჯერზე ზემოთ მითითებულ ჯგუფში
სტანდარტის შესაბამისად ვცდილობდი შემერჩია ისეთი ამოცანები, სადაც
24
იქნებოდა სიტუაციები, რომლებიც ნაცნობი იქნებოდა მათთვის, რათა
გაადვილებოდათ ამოცანის ტექსტის გააზრება.
ქვემოთ ჩამოთვლილი პროცესები არ იყო ერთჯერადი. მთელი პროცესის
განმავლობაში ვინიშნავდი შედეგებს: თანმიმდევრობა იყო ასეთი:
მე ვუკითხავ ამოცანას ერთხელ და ვეუბნები, რომ ინფორმაცია ან ჩაინიშნონ ან
ზეპირად გადმომცენ. თვითონ
წავაკითხე ერთხელ და ისევ ჩანიშვნით ან ზეპირად მოყოლით გავიგე, რა
ინფორმაცია დაამახსოვრდათ
შემდეგ გადავიყვანე ჩუმ კითხვაზე. ამ ეტაპზე მოსწავლეებს ვთხოვე ამოცანები
ამოხსნის დაწყებამდე ჩუმად იმდენჯერ წაიკითხონ, სანამ არ შეძლებენ მისი
შინაარსის ზეპირად გადმოცემას. თანმიმდევრობა ასეთია: მასწავლებლის მიერ
ერთხელ წაკითხვა, მასწავლებლის მიერ ორჯერ წაკითხვა, მოსწავლის მიერ
წაკითხვა ხმამაღლა, მოსწავლის მიერ წაკითხვა ჩუმად. ყოველ ჯერზე რა
ინფორმაცია ამახსოვრდებოდათ ვინიშნავდი. შემდეგ შევცვალე მიდგომა. ამოცანას
კითხულობს სამჯერ და ყოველ წაკითხვაზე სხვადასხვა მოთხოვნები უნდა
დააკმაყოფილოს მაგ: პირველ წაკითხვაზე მოცემულობის შინაარსით გადმოცემა
მეორე წაკითხვაზე კითხვის ჩამოყალიბება მესამე წაკითხვის შემდეგ ამოხსნის
გზებზე საუბარი. რამოდენიმე ცდის შემდეგ მოსწავლეები აუმჯობესებდნენ
შედეგებს. პრობლემის გადასაჭრელად შერჩეული გზები მართებული აღმოჩნდა და
ჩავთვალე რომ უკვე მზად იყვნენ მეორე ეტაპზე გადასასვლელად.
III ინტერვენცია
მოკლე ჩანაწერების გაკეთება და სქემების- მოდელების შედგენა
იმისათვის რომ გააზრების სიღრმე იყოს მაღალი, მოსწავლემ ბევრჯერ უნდა
წაიკითხოს ამოცანა. წინა აქტივობაში აშკარად გამოიკვეთა პროგრესი. ჩავთვალე,
რომ მნიშვნელოვანია პარალელურად აკეთოს მოკლე ჩანაწერი, ინტერვენციის
მიზანია მოსწავლეს გაუიოლდეს ამოცანის მოცემულობის გააზრება. ასევე ზოგიერთ
ამოცანაში მოსწავლეს სწორ მასუხამდე მისვლაში, ხელს უწყობს სქემის შედგენა. თუ
სწორად შეადგენს სქემას, შეიძლება ძალიან მარტივად მივიდეს სწორ პასუხამდე.
კვლევის მეორე ეტაპი სწორედ ამ პროცესს დავუთმე მოსწავლეებს დავურიგე
25
ამოცანები და ვთხოვე მოკლე ჩანაწერები გაეკეთებინათ. ჩავთვალე, რომ
მნიშვნელოვანია მოკლე ჩანაწერის ხარისხი. ეს ნიშნავს რომ მოსწავლემ გაიაზრა
მოცემულობა. ვეცადე ისეთი ამოცანები მიმეწოდებინა სადაც მოუწევდათ სქემების
შედგენა. თავიდან გაუჭირდათ მაგრამ რამოდენიმე ჯერზე დახმარების შემდეგ
გაიწაფნენ.
IVინტერვენცია
ამოცანაში დასმული კითხვის ფორმულირება
ხშირია შემთხვევები როცა მოსწავლე ამოცანის ამოხსნას იწყებს და ვერ
პასუხობს, თუ რა კითხვას უნდა გასცეს პასუხი. სწორედ ეს იყო მიზეზი აქცენტი
გამეკეთებინა კითხვის სწორად ფორმულირებაზე. გამზადებულ ამოცანებში
წინასწარ მქონდა გათვალისწინებული რა შეიძლებოდა შეშლოდათ და როგორ
დავხმარებოდი. ამოცანებში ვთხოვე ჩამოეყალიბებინათ კითხვები. მოსწავლეებმა
გააკეთეს ჩანაწერები. ჩანაწერის გაკეთებისას, დიდი ყურადღება მივაქციე თუ
რამდენად სწორად სვამდნენ კითხვას. ამის შემდეგ გამოვიყენე შემდეგი მეთოდი,
იგივე ამოცანებში ვთხოვე დაესვათ შესაძლებელი კითხვები, რასაც გაეცემოდა
პასუხი მოცემულობით. ამის მიზანი იყო ის, რომ მოსწავლეებს ეფიქრათ იმაზე თუ
რამდენად ბევრი კითხვას შეიძლება გაეცეს პასუხი ერთიდაიმავე მოცემულობით.
შემდეგ ორშეკითხვიანი ამოცანები შევთავაზე ეს პროცესი მოსწავლეებს დაეხმარა
კითხვის სწორად ფორმულირებაში
V ინტერვენცია
ამოცანის ამოსახსნელად საჭირო მოქმედებათა შერჩევა
მოსწავლეებს მოცემულობის გააზრების და ამოცანაში დასმული კითხვის
ფორმულირების შემდეგ, პრობლემას წარმოადგენდა ამოცანის ამოსახსნელად
26
საჭირო მოქმედებათა შერჩევა სწორედ ამ პრობლემის გაუმჯობესების მიზნით
განვახორციელე მეხუთე ინტერვენცია. მოსწავლეებს გავუმზადე წინასწარ
გამზადებული ფორმა რომელშიც უნდა ჩაეწერათ ცალცალკე მოცემულობა, კითხვა,
ამოხსნა და პასუხი (იხ. დანართი 8). რადგან, მესამე კლასის მეორე სემესტრში,
ისწავლეს გამრავლების ტაბულა და ხშირ შემთხვევაში ერთსვლიანი ამოცანების
ამოხსნით შემოიფარგლებოდნენ, ეს არის მიზეზი იმის, რომ მოსწავლეები იბნევიან,
სწორი მოქმედების შერჩევისას. ხშირ შემთხვევაში, უშვებდნენ მექანიკურ ან
ლოგიკურ შეცდომებს, თუმცა წინა გავლილმა ეტაპებმა, ხელი შეუწყო ამოცანის
პირობის გააზრებას და ამოცანაში დასმული კითხვის სწორად ჩამოყალიბებას და არ
დამჭირვებია ბევრი მუშაობა ამ პრობლემის აღმოსაფხვრელად და მიზნის
მისაღწევად. მოსწავლეები მეტი ენთუზიაზმით იწყებდენენ ამოცანის ამოხსნას და
საჭიროების შემთხვევაში, ცდილობდნენ სქემების და მოდელების საშუალებით,
გაეიოლებინათ პროცესი. მოსწავლეები უფრო აქტიურები გახდნენ. მათი
მოტივაცია გაიზარდა, დაინახეს, რომ მასწავლებლის პრიორიტეტი მათი წინსვლის
ხელშეწყობა იყო და არ შედეგის განსჯა-შეფასება.
VI ინტერვენცია
დროის მართვა
კვლევის ერთერთი მეთოდის დაკვირვების დროს გამოიკვეთ,ა დროის არასწორი
მართვის პრობლემა, რომელმაც გადამაწყვეტინა ამ ინტერვენციის განხორციელება
წინა ეტაპებზე განხორციელებულმა აქტივობებმა ხელი შეუწყო მოსწავლეებს
დროის ეფექტურ მართვაში. ჯერ მივეცი კონკრეტული დრო ამოცანის
ამოსახსნელად და ნელ-ნელა ვაკლებდი დროს. ამოცანები იყო ერთიდაიგივე
სირთულის და ვაკვირდებოდი იმ მოსწავლეებს, რომლებიც სწორად ხსნიდნენ
ამოცანებს, მაგრამ დიდ დროს ანდომებდნენ. რადგან ამოცანის გააზრება აღარ
უჭირდათ, ეხმარებოდა გავლილი ეტაპები უკვე ოპტიმალურად იყენებდნენ დროს.
მოტივაციაც მაღალი ჰქონდათ, რადგანაც გაიზარდა მათი პროდუქტიულობა.
აშკარაა რომ კონკრეტული შედეგები მიღწეული იყო. თვალს ვადევნებდი
მოსწავლის პროგრესს ინდივიდუალურად და ვეხმარებოდი პრობლემების
აღმოფხვრაში. თუკი დავინახავდი, რომ მოსწავლე ადვილად ძლევს ამოცანას მაშინ
27
სწრაფად გადავიყვანდი მომდევნო აქტივობაზე , ჯერ სასწავლო ხარაჩოებით
შევასრულებინებდი ამ აქტივობას, მერე კი მსგავსს დამოუკიდებლად
შესასრულებლად ვაძლევდი. ვაკვირდებოდი წინა შედეგთან მიმართებაში რა
შედეგი ჰქონდა. აუცილებლად ვაძლევდი უკუკავშირს.
ინტერვენციების შეფასება
ინტერვენციები მიმდინარეობდა 4 თვე. შემდეგ ჩავატარე დოკუმენტების
შესწავლა ტესტირება. ტესტირების მიზანი იყო გამერკვია, როგორ მოიმატა
მოსწავლეთა კომპენტენციის დონემ ტექსტური ამოცანების ამოხსნისას.
ინტერვენციის ექვსივე ეტაპი ერთმანეთზე იყო დამოკიდებული. ყოველი წინა
აქტივობა ეხმარებოდა მოსწავლეებს, მომდევნო აქტივობის განხორციელებაში.
ამიტომ, ბოლო ინტერვენციაში უფრო მაღალი სირთულის ამოცანები შევარჩიე და
ვთხოვე მოკლე ჩანაწერებიც გაეკეთებინათ. შედეგები ბევრად უკეთესი იყო ვიდრე
ველოდებოდი. შედეგი მომცა დროის მართვაზე აქცენტის გაკეთებამ. იმ მოსწავლეებს
რომლებიც ხსნიდნენ ამოცანებს, მაგრამ დიდ დროს ანდომებდნენ გაუიოლდათ
ამოხსნა. საბოლოო ტესტირებამ (იხ. დანართი 6) მიჩვენა, რომ ინტერვენციამდე
ჩატარებული ტესტირების დონის გასარკვევად შერჩეული და მოძიებული ამოცანები
მოსწავლეებისთვის დასაძლევი აღმოჩნდა, მეთოდები და აქტივობები კი დაეხმარა
მოსწავლეებს ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული შედეგების
მიღწევაში. მოსწავლეებმა განსაზღვრეს საკუთარი შესაძლებლობები, ძლიერი და
სუსტი მხარეები. ამაღლდა მათი მოტივაციაც და თვითშეფასებაც. . პირველი
ინტერვენციის დროს უფრო მეტი ძალისხმევა გამოყენება დამჭირდა, ვიდრე სხვა
ინტერვენციებში. ვეცადე მრავალფეროვანი მეთოდები გამომეყენებინა, თითოეულს
კი ვიყენებდი მრავალჯერადად, მისი სისტემატურად გამოყენების საშუალებას
მაძლევდა საგანი. მათემატიკაში არ არსებობს თემა, რომელშიც ამოცანები არ იყოს.
იშვიათი შემთხვევა იყო, რომ მოსწავლეს, რომელიც შეძლებდა ზეპირად გადმოეცა
ამოცანის შინაარსი არ გამარტივებოდა ამოცანის ამოხსნა.
შედეგის გაუმჯობესებაში დამეხმარა ის, რომ ტექსტური ამოცანის ამოხსნას
შევხედე, არა როგორც ერთ მთლიან პროცესს, არამედ ისე როგორც რამოდენიმე
ეტაპების ერთობლიობას, გამოვიყენე ახალი ცოდნა მოსწავლეებთან და
28
მაქსიმალურად მოვარგე მათ საჭიროებებს დავაკვირდი, რამდენად დაეხმარა
ბავშვებს ამ ეტაპებით მუშაობა, წამოჭრილი პრობლემის აღმოფხვრაში.
მონიტორინგის შედეგებზე დაყრდნობით დაგეგმილმა გაკვეთილებმა, შედეგი
გააუმჯობესა და დახვეწა ჩემი პედაგოგიურ პრაქტიკაც.
შ
ედეგების შედარება
ინტერვენციამდე ინტერვენციის შემდეგ
დ
რო
წთ
მოკ
ლე
ჩანაწ
ერს
აკეთ
ებს
მოკ
ლე
ჩანაწ
ერს
არ
აკეთ
ებს
მოქმედ
ებებს
სწორად
არჩევს
მოქმედ
ებებს
არასწო
რად
არჩევს
დ
რო
(წ
თ)
მოკ
ლე
ჩანაწ
ერს
აკეთ
ებს
მოკ
ლე
ჩანაწ
ერს
არ
აკეთ
ებს
მოქმედ
ებებს
სწორად
არჩევს
მოქმედ
ებებს
არასწო
რად
არჩევს
1 8
*
*
6
*
*
2 6
*
*
5
*
*
3 4
*
*
4 * *
4 5
*
* 4 * *
5 6
*
*
5
*
*
6 5
*
*
5
*
*
7 8
*
*
5
*
*
29
ინტერვენციების განხორციელების მერე ჩატარებული პოსტ-ტესტმა და კვლევის
პროცესში ჩატარებული პრე-ტესტის შედარებამ მიჩვენა, რომ შედეგი გაუმჯობესდა,
რაშიც დაეხმარა ამოცანის გააზრება იმ დონეზე რომ შეძლებოდათ შინაარსის ზეპირად
გადმოცემა. მოსწავლემ, რომელიც დიდ დროს ანდომებდა ამოცანის ამოხსნას, უფრო
ნაკლებ დროში ამოხსნა მსგავსი სირთულის ამოცანა. მოკლე ჩანაწერის ჩაწერის
მეთოდების შესწავლის შედეგია ის რომ ნაკლებ დროში ასრულებს და მოქმედებებსაც
სწორად არჩევს.
მშობელთა გამოკითხვა
ინტერვენციებამდე გამოვიკითხე მშობლები, სადაც გამოიკვეთა. რომ მოსწავლეები
ხშირად მიმართავდნენ მათ დახმარების თხოვნით. ასევე ჩავატარე სემინარი
მშობლებთან თემა ,,მშობელთა ეფექტური ჩარევა“. აქედან გამომდინარე საჭიროდ
ჩავთვალე ისევ გამომეკითხა მშობლები. რათა გამერკვია ინტერვენციის შედეგები
როგორ აისახა მშობლებთან მიმართებაში.
25%
75%
მოგმართავთ თუ არა თქვენი შვილი
დახმარებისთვის ტექსტური ამოცანების
ამოხსნისას
დიახ
არა
30
ინტერვენციებამდე უმრავლესობა აღნიშნავდა რომ დახმარებას სთხოვდნენ. ესეიგი
განხორციელებულმა ინტერვენციებმა მიზანს მიაღწია.
დასკვნა
ჩემს მიერ ჩატარებული კვლევის მიზანი იყო, დამედგინა მოსწავლეებში
ამოცანების ამოხსნისას შექმნილი პრობლემების გამომწვევი ფაქტორები,
გამეკეთებინა ანალიზი, მომეძებნა პრობლემის გადაჭრის გზები . კვლევის პროცესში
გავეცანი ლიტერატურას, შევისწავლე კვლევის სხვადასხვა მეთოდები, გავაკეთე
ანალიზი და განვახორციელე შინაარსობრივი ინტერვენცია, რომელიც მიზნად
ისახავდა მოსწავლეების დაბალი შედეგების გაუმჯობესებას, ნაბიჯ-ნაბიჯ
ლოგიკური ბმით. ჩატარებულმა ინტერვენციებმა მომცა დადებითი ცვლილებები.
მოსწავლეები მეტი ხალისით და ინტერესით ხსნიდნენ ამოცანებს ბოლო
ინტერვენციის განხორციელებისას.
კვლევის დასაწყისში ჩამოყალიბებული ვარაუდი, რომ მოსწავლეებს იმიტომ
ჰქონდათ ამოცანების ამოხსნისას პრობლემები, რომ ვერ იაზრებდნენ მოცემულობას
გამართლდა და პირველივე ინტერვენციის შემდეგ, მოსწავლეებს შეეტყოთ მეტი
ენთუზიაზმი. ისინი ცდილობდნენ ხმამაღლა ესაუბრათ მოცემულობაზე. საბოლოო
შედეგი კი აისახა პოსტ-ტესტში. მან მიჩვენა უფრო კარგი შედეგი ვიდრე პრეტესტმა.
მოსწავლეებს შეეცვალათ შეხედულებები საკუთარ შესაძლებლობებზე, მათ
განუვითარდათ მეტაკოგნიტური უნარები, გაიზარდა მათი თვითშეფასება.
მშობლებიდანაც გამოკითხვის მეთოდით მივიღე ინფორმაცია უკეთეს შედეგებზე. მათ
აღარ მიმართავდნენ შვილები ისე ხშირად საშინაო დავალების შესრულებისას.
კვლევის ანგარიშის დასაწყის ნაწილში ავღნიშნე, რომ პრობლემები, რომელიც
აღმოვაჩინე დაწყებით საფეხურზე, მაღალ საფეხურზე უფრო აქტუალური იქნებოდა.
ჩემს მიერ განხორციელებული კვლევა, ვფიქრობ შედეგის მომტანი და ეფექტური
იქნება მაღალ საფეხურებზე. პრობლემის ნაწილობრივ აღმოსაფხვრელად. თუმცა
მეტი პროგრესისთვის საჭიროა, ახალი და უფრო მეტი საინტერესო აქტივობების
31
დაგეგმვა და განხორციელება და მიღებული გამოცდილების სხვა კლასებში
გამოყენება.
ვინაიდან, კვლევა საკმაოდ რთული პროცესია, იგი დიდ დროსა და ენერგიას
მოითხოვს. აღნიშნული კვლევა მიმდინარეობდა სასწავლო წლის განმავლობაში.
ინტერვენციებს ვანხორციელებდი საგაკვეთილო პროცესში. კვლევის პროცესში
აღმოვაჩინე, ძალიან მნიშვნელოვანი დეტალი. რამდენად ამაღლებს მოსწავლეთა
სწავლის ხარისხს დაწყებით საფეხურზე განმავითარებელი შეფასება, . სხვა დროს
უფრო დიდ ყურადღებას მივაქცევ, განმავითარებელ შეფასებას და სავარაუდოდ ამ
თემაზე დავგეგმავ შემდეგ კვლევას
ჩატარებული პრაქტიკული კვლევიდან გამომდინარე შეიძლება დავასკვნა, რომ
ტექსტური ამოცანების ამოხსნაში მოსწავლეების დაბალი შედეგების მიზეზები იყო
შემდეგი:
• ამოცანას მრავალჯერ არ კითხულობდნენ და ამიტომ ვერ იაზრებდნენ
• ყურადღებას ნაკლებად აქცევდნენ ამოცანაში დასმულ კითხვას
• არ აკეთებდნენ მოკლე ჩანაწერებს
• ზემოთქმული მიზეზების გამო ჰქონდათ დაბალი თვითშეფასება და არ
ჰქონდათ მოტივაცია
კვლევის პროცესმა და მიღებულმა შედეგებმა დამანახა, რომ მრავალფეროვანი
აქტივობებით და მიზანზე მორგებული სხვადასხვა მეთოდებით, შესაძლებელია
მოსწავლეთა შედეგების გაუმჯობესება. ტექსტური ამოცანების ამოხსნაში მაღალი
შედეგები განაპირობებს არა მარტო მოსწავლეთა მაღალ შედეგებს, სხვადასხვა
საფეხურზე არამედ, მათ ასწავლის კავშირს მათემატიკასა და ყოფა-ცხოვრებას შორის.
კვლევის პროცესმა მაჩვენა, რომ მთავარი პრობლემა იყო ის, რომ მოსწავლეებს
უჭირდათ ამოცანის გააზრება შერჩეულმა მეთოდებმა გაამართლა და მკვეთრად
შემცირდა იმ ბავშვების რაოდენობა, რომლებსაც უჭირდათ ამოცანის ტექსტის გაგება-
გააზრება. ტექსტის გააზრება ზოგადად უმრავლესობის პრობლემაა, მაგრამ კვლევის
დასრულების შემდეგ მოსწავლეთა დამოკიდებულება შეიცვალა საკითხისადმი, რასაც
თამამად შემიძლია ვუწოდო მნიშვნელოვანი მიღწევა, მოსწავლეები ხალისით
ხსნიდნენ ამოცანებს. რაც კვლევის დაწყებამდე დიდ პრობლემად მიაჩნდათ, ახლა
მათთვის მარტივი იყო.
32
კვლევის პროცესმა და მიღწეულმა შედეგებმა გამააზრებინა რომ კვლევა, როგორც
აქტივობა ,აუცილებელია პედაგოგის პროფესიული ზრდისთვის. პედაგოგი კვლევის
პროცესში არამარტო იკვლევს ერთ საკითხს და ნაწილობრივ მაინც აგვარებს, არამედ
გამოავლენს ახალ საჭიროებებს.
• ეს კვლევა სასარგებლო იქნება მოსწავლეებისთვის რადგან მათ ჩამოუყალიბდებათ
ტექსტის გაგება გააზრების უნარები, კრიტიკული აზროვნების უნარი.
• გაუმჯობესდება მათი შედეგები, მაღალ საფეხურზე გადასვლისას, სხვა საგნებშიც
• კვლევა მოითხოვს კოლეგებიის და მშობლების აზრთა გაცვლა- გამოცვლას და
გამოცდილების გაზიარებას, რაც პედაგოგს დაეხმარება საკუთარი პრაქტიკის
გაუმჯობესებაში, ყოველივე ეს კი აისახება მოსწავლეთა შედეგებში
• გაიზრდება მოსწავლეთა თვითშეფასება, მოტივაცია რაც მისცემს მათ საკუთარი
შესაძლებლობების რეალიზების საშუალებას, გაიზრდება პროდუქტიულობა.
კვლევა ჩატარდა ეთიკის ნორმების დაცვით, რაც ნიშნავს რომ გამოყენებული
ლიტერატურის ავტორები და ლინკები რომელი მითითებულია ბიბლიოგრაფიაში.
მშობლები და მოსწავლეები ინფორმირებული იყვნენ კვლევის ჩატარების შესახებ
(იხ დანართი1) არ მოხერხდება მათი იდენტიფიცირება. კვლევა სანდოა და აქვს
სარეკომენდაციო ხასიათი.

33
ბიბლიოგრაფია
 ლობჟანიძე.ს ჟურნალი მასწავლებელი 2012 წ
 ჯანაშია.ნ იმედაძე. ნ გორგოძე.ს განვითარების და სწავლების თეორიები. 2008
წ
 მუისი და რეინოლდსი. 2005
 Perkins. 1992
 Dewey. 1933
 PIRLS-ის მიერ ჩატარებულ კვლევა
https://naec.ge/uploads/images/doc/SXVA/pirls_2011_2013.pdf
 http://mastsavlebeli.ge/?p=2447
 https://edu.aris.ge/news/jan-piajes-rcevebi-maswavleblebs.html)
 http://tpdc.gov.ge/uploads/pdf_documents/gzamkvlevi%20meore%20nawili.pdf
 http://mastsavlebeli.ge/uploads/nozadzeExamples%20of%20items%20axali.pdf
 http://kargiskola.ge/parent/pdf/PE_GUIDE_2015.pdf
 (https://naec.ge/uploads/postData/PED-2017/efeqtiani_swavleba.pdf
 http://mastsavlebeli.ge/uploads/resursebi/mnana%20boch.pdf
34
დანართები
დანართი N1
კვლევის ჩატარების თანხმობის ფორმა
გვიმრიანის საჯარო სკოლა
პრაქტიკული კვლევის ჩატარების თანხმობის ფურცელი
1.მოსწავლე: სახელი –––––––––––– გვარი–––––––––––––
2. .მოსწავლე: სახელი –––––––––––– გვარი–––––––––––––
3.მოსწავლე: სახელი –––––––––––– გვარი–––––––––––––
4. .მოსწავლე: სახელი –––––––––––– გვარი––––––––––––
5. .მოსწავლე: სახელი –––––––––––– გვარი––––––––––––

35
კლასი:
მისამართი:
ქვემოთ ხელის მოწერით ვადასტურებ,რომ თანახმა ვერ შესაძლებლობა მივცე
მათემატიკის
პედაგოგს, რომ ჩაატაროს პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა, ჩემი შვილის კლასში.
1.მშობელი: სახელი––––––––––– გვარი–––––––––ხელმოწერა––––––––––– თარიღი––
––––––
2.მშობელი: სახელი––––––––––– გვარი––––––––––ხელმოწერა––––––––––––თარიღი––
––––––
3.მშობელი: სახელი––––––––––– გვარი––––––––––ხელმოწერა––––––––––––თარიღი––
–––––
4.მშობელი: სახელი––––––––––– გვარი––––––––––ხელმოწერა––––––––––––თარიღი––
–––––
5.მშობელი: სახელი––––––––––– გვარი––––––––––ხელმოწერა––––––––––––თარიღი––
–––––
პ
პედაგოგი:–––––––––––––
36
დანართი N2
კითხვარი მშობლებისთვის
მოგესალმებით,
გვიმრიანის საჯარო სკოლის პედაგოგი ნათია ნაჭყებია, ვატარებ საკუთარი
პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევას IVკლასში ტექსტური ამოცანების ამოხსნის
შედეგების გაუმჯობესების მიზნით.
თქვენი, მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანი და მრავლისმომცემია, რათა
პრობლემა ნაწილობრივ მაინც მოგვარდეს. გთხოვთ, შეავსოთ კითხვარი, ინფორმაცია
ანონიმურია და არ ითხოვს სახელისა და გვარის მითითებას.
მადლობა დახმარებისთვის.....
მშობლებისთვის განკუთვნილი ტექსტური ამოცანების შედეგების გაუმჯობესებაზე
ორიენტირებული კითხვები:
1. მოგმართავთ თუ არა თქვენი შვილი ამოცანების ამოხსნისას დახმარებაზე?
დიახ 2. არა 3. იშვიათად
2. გაგიკეთებიათ თუ არა თქვენი შვილისთვის ამოცანები?
დიახ 2. არა 3. იშვიათად
3. აკეთებს თუ არა ამოცანის ამოხსნისას მოკლე ჩანაწერებს?
1. დიახ 2. არა 3. იშვიათად
4. როგორ აკონტროლებთ თქვენი შვილის სწავლის პროცესს?
5. რა ინტენსივობით მოგმართავთ დახმარებისთვის მათემატიკის დავალების
შესრულებისას?
37
6. რა ფორმით გთხოვთ დახმარებას?
7. რა ფორმის ჩარევა მიგაჩნიათ მიზანშეწონილად?
8. რა დროს უთმობენ ამოცანის ამოხსნას?
9. რამდენად ყურადღებით ეკიდება ტექსტური ამოცანების ამოხსნას?
დანართი N 3
დაკვირვება პრეტესტამდე
ამოცანას ხსნის
სწორხაზოვნად
ამოცანას
ხსნის
ნაბიჯ-
ნაბიჯ
ამოცანას ხსნის
მოკლე
ჩანაწერის
გარეშე
ამოცანას ხსნის
მოკლე
ჩანაწერის
გამოყენებით
ანდომებს
დიდ დროს
38
1 2 3 4 5 6 7
დანართი N4
პრე-ტესტი
1. ორ თაროზე 48 წიგნია. როდესაც ერთი თაროდან მეორეზე 6 წიგნი
გადაიტანეს, თაროებზე წიგნების რაოდენობა თანაბარი აღმოჩნდა. რამდენი
წიგნი იყო თითოეულ თაროზე თავდაპირველად ?
2. ნიკამ ტელევიზორსა და მაცივარში 4800 ლარი გადაიხადა. მაცივარი
ტელევიზორზე სამჯერ ძვირია. რა ღირდა ტელევიზორი? შეადგინე სქემა და
ისე ამოხსენი ამოცანა.
3. 16 დღის განმავლობაში მშენებლობაზე ორი ბრიგადა მუშაობდა ერთი 18
კაციანი მეორე 9 კაციანი შემადგენლობით. თითოეულ მუშას დღეში 35
ლარს უხდიდნენ. რამდენი ლარი აიღო ყველა მუშამ ერთად
4. ერთ შეკვრაში არის 8 საფოსტო მარკა. მაღაზიამ იყიდა საფოსტო მარკების
120 შეკვრა. მას შემდეგ რაც ერთ კვირაში გაყიდა რამოდენიმე მარკა,
გასაყიდი დარჩა 680 მარკა. რამდენი მარკა გაყიდა მაღაზიამ?
5. გიორგი ცურვაზე დადის . მას 10 წუთი სჭირდება სახლიდან გაჩერებამდე
მისასვლელად და 50 წუთი ავტობუსი საჭირო ამ მგზავრობისთვის
აუზამდე. დასვით სამი სხვადასხვა კითხვა ისე, რომ
39
• პირველი კითხვის პასუხი მოითხოვდეს გაყოფას
• მეორე კითხვის პასუხი მოითხოვდეს შეკრებას
• მესამე კითხვის პასუხი მოითხოვდეს გამოკლება
შეფასების რუბრიკა
კრტერიუმები დიახ არა
წერს მოკლე ჩანაწერს
სწორად სვამს კითხვას
სწორად არჩევს მოქმედებებს
იცავს დროის ლიმიტს
დანართი N5
გაკვეთილის ანალიზის ფორმა:
გაკვეთილის თემა:
თარიღი:
№ კრიტერიუმები რაოდენობა კომენტარი
1 რამდენმა მოსწავლემ ამოხსნა
ამოცანა
2 საგაკვეთილო აქტივობებში
ჩართულია
3 მოკლე ჩანაწერით ხსნის ამოცანას
40
4 მოკლე ჩანაწერის გარეშე ხსნის
ამოცანას
დანართი N6
პოსტ-ტესტი
1. თაროზე 42 წიგნი იდო. თაროდან 15 წიგნი აიღეს და 12 დადეს. რამდენი წიგნია
თაროზე?
2. გელამ ველოსიპედსა და მოტოციკლში 4200 ლარი გადაიხადა მოტოციკლი
ველოსიპედზე 2-ჯერ ძვირი ღირდა. რა ღირდა ველოსიპედი? შეადგინე სქემა და ისე
ამოხსენი ამოცანა
3. დარბაზში 340 ადგილია. როდესაც ბავშვებმა შეავსეს 8 რიგი, 180 ადგილი
თავისუფალი დარჩა. რამდენი ადგილია თითოეულ რიგში, თუ ადგილების
რაოდენობა ყველა რიგში თანაბარია.
4. ერთი ხიდან 50 კგ მანდარინი მოკრიფეს, მეორედან -40 კგ. რამდენი ყუთი იქნება
საჭირო ამ მანდარინის ჩასაწყობად, თუ თითოეულ ყუთში 10 კგ მანდარინი ეტევა.
5. ანასტასია მეოთხე კლასში სწავლობს. მას 5 წუთი სჭირდება სახლიდან
გაჩერებამდე მისასვლელად და 35 წუთი ავტობუსი საჭირო ამ მგზავრობისთვის
სკოლამდე. დასვით სამი სხვადასხვა კითხვა ისე, რომ
• პირველი კითხვის პასუხი მოითხოვდეს გაყოფას
• მეორე კითხვის პასუხი მოითხოვდეს შეკრებას
• მესამე კითხვის პასუხი მოითხოვდეს გამოკლება
დანართი N7
სამუშაო შეხვედრის ოქმი
ოქმიN1 თარიღი:
41
შეხვედრას ესწრებოდნენ:
მათემატიკის პედაგოგი
ქიმიის პედაგოგი
ფიზიკის პედაგოგი
დაწყებითი საფეხურის პედაგოგი
შეხვედრის მიზანი:
სკოლის პედაგოგების ინფორმირება საკუთარი პრაქტიკული კვლევის არსის შესახებ
და რეკომენდაციების მიღება მოტივაციის ამაღლების მიზნით.
ამოცანები:
• საკუთარი პედაგოგიური პრაქტიკის ჩატარების შესახებ მათთვის გაცნობა
• პედაგოგების მიერ საკვლევი პრობლემის იდენტიფიცირება.
შეხვედრაზე განიხილეს:
მათემატიკის მასწავლებლის მიერ საკუთარი პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევის
დაწყების შესახებ ინფორმაცია, სადაც პედაგოგმა უპასუხა გაჩენილ კითხვებს და
ესაუბრა კვლევის ჩატარების მნიშვნელობაზე. პედაგოგები თანახმა არიან
დახმარებაზე, კვლევის პროცესში იქნებიან ,,კრიტიკული მეგობრების’’როლში.
მოისმინეს პრობლემის იდენტიფიცირებაზე და გამომწვევ სავარაუდო მიზეზებზე
შესახებ , გაეცნენ კვლევის ეტაპებს, საკვლევ საკითხად შერჩეულ იქნა:ტექსტური
ამოცანების ამოხსნის შედეგების გაუმჯობესება IV კლასში
დანართიN8
42
1.მოცემულობა: 3.ამოხსნა
2.კითხვა 4.პასუხი

43
დანართი N 9
კვლევის ვადები
აქტივობა ოქტომბე
რი
ნოემბე
რი
დეკ
ემ
ბერ
ი
იანვა
რი
თებერვა
ლი
მარ
ტი
აპრ
ი
ლი
მაის
ი
პრობლემის
იდენტიფიცი
რება
X
კვლევის
სავარაუდო
გეგმის
შემუშავება
X
კვლევის
ჯგუფის
შექმნა და
შეხვედრები
x
მონაცემების
შეგროვება
x X
ამოცანების
შედგენა
X
ინტერვენციები
ს დაგეგმვა და
განხორციელ
ება
x x x
x
ინტერვენციები
ს შედეგების
ანალიზი
x
44
პრეზენტაცია -
შედეგების
გაცნობა
კოლეგებისთ
ვის
x
რეფლექსია
2018 წლის სექტემბერში დავგეგმე და სასწავლო წლის განმავლობაში განვახორციელო
კვლევა, გვიმრიანის საჯარო სკოლის, მეოთხე კლასში. კვლევის საჭიროება განაპირობა
იმ ფაქტმა, რომ იყო ხშირი შემთხვევები, მოსწავლეებს საშინაო დავალებაში ტექსტური
ამოცანებში არ ჰქონდათ შეცდომები, საკლასო მუშაობისას კი უჭირდათ ამოცანების
ამოხსნა. უფრო მეტიც ამოცანის ამოხსნისას წუხდნენ და აღნიშნავდნენ, რომ არ
უყვარდთ ტექსტური ამოცანები. წინა წლებში მაღალ კლასებში ვასწავლიდი
მათემატიკას და ფიზიკას. როდესაც მოსწავლეებს ჰქონდათ ამ საკითხზე პრობლემები,
ვფიქრობდი, რომ დაწყებით კლასებში არ იყო სათანადო ყურადღება მიქცეული.
ამიტომ არ ჰქონდათ ტექსტური ამოცანების ამოხსნისთვის საჭირო უნარები
განვითარებული. კვლევის პროცესში მოსწავლეებმა გაიაზრეს მათემატიკის, როგორც
მეცნიერების ცხოვრებისეული საჭიროება და პრაქტიკული პრობლემების გადაჭრაში
მისი უდიდესი როლი. შესაბამისად გაიზარდა მათი ინტერესი ამ მეცნიერების
მიმართ. კვლევის დასრულების შემდეგ მიღებული შედეგები გავუზიარე
კოლეგებს პრეზენტაციის სახით, რაც ძალიან საინტერესო აღმოჩნდა მათთვის. მათ
დაადასტურეს, რომ საკვლევი პრობლემა იყო მართლაც აქტუალური. დაინტერესდნენ
შედეგებით. პრეზენტაციის ბოლოს გაიმართა დისკუსია, საინტერესი იყო მსჯელობა,
იმასთან დაკავშირებით თუ როგორ შეეცვალათ მოსწავლეებს მიდგომა ტექსტური
ამოცანების მიმართ. ინტერვენციების განხორციელების შემდეგ, მათი მოტივაციის
ამაღლება გამოიხატა იმაში, რომ თუ ადრე წუხდნენ ამოცანის ამოხსნის დროს, უკვე
ხალისით ასრულებდნენ და მეტი ინტერესით ეკიდებოდნენ სამუშაოს. კვლევის
პროცესში ხშირად ვამახვილებდი ყურადღებას იმაზე, რომ მათემატიკა და კერძოდ
ამოცანების ამოხსნისას ოპტიმალური გზის შერჩევა, მათ საყოფაცხოვრებო თუ
მეცნიერული პრობლემების გადაჭრისას დაეხმარებათ .
45
კვლევამ შემძინა გამოცდილება და დამეხმარა შემდგომი პედაგოგიური
საქმიანობის დაგეგმვაში, დამანახა რომ მოსწავლეთა შესაძლებლობები იზრდება, თუ
ამა თუ იმ საკითხის შესასწავლ ეფექტურ მეთოდებს გამოვიყენებთ და საინტერესოდ
მივაწვდით მასალას. თავადაც გავხდი უფრო მოტივირებული, შედეგზე
ორიენტირებული იდეების განსახორციელებლად. კვლევის ანგარიშის წარდგენის
დროს კოლეგებმა აღნიშნეს, რომ სამუშაო შეხვედრის შემდეგ უფრო კარგად
გააცნობიერეს ამ საკითხის მნიშვნელობა და უფრო მეტს მუშაობდნენ ამ კუთხით
მოსწავლეებთან. ისინი ფიქრობენ, რომ ჩემს მიერ განხორციელებული ინტერვენციები
იქნება ერთგვარი გზამკვლევი, ტექსტური ამოცანების ამოხსნის შედეგების
გასაუმჯობესებლად. კოლეგებმა დამისვეს შეკითხვები, თუ როგორ მოვახდინე
პრობლემის იდენტიფიცირება და ჩემი გამოცდილების ფარგლებში ვეცადე გამეცა
პასუხები. გავუზიარე მიღებული ცოდნა და დავარწმუნე იმაში, რომ კვლევა უნდა
იყოს მუდმივი პროცესი მასწავლებელის საქმიანობაში, მათაც შეუძლიათ კვლევა და
ეს აუცილებლად დადებითად აისახება მოსწავლეთა შედეგებზე. ხელს შეუწყობს მათ
პროფესიულ განვითარებას. კვლევის პროცესში მიღებული ცოდნის გამოყენება და
გამოცდილება, როგორც ჩემთვის ასევე მოსწავლეებისთვის წინ გადადგმული
ნაბიჯია. მოსწავლეებს განუვითარდათ კრიტიკული აზროვნების უნარი, რაც
მოითხოვს შესაბამის პასუხამდე მსჯელობის გზით მისვლას, პარალელების გავლებას
ამოხსნის სხვადასხვა ხერხს შორის და მარტივი ხერხის გამოვლენას. მათ შეიძინეს
მნიშვნელოვანი გამოცდილება რომელიც წარმატების მიღწევაში გამოადგებათ.
პრობლემების გადაჭრის გზების მოძიება და ორიგინალური გზის შერჩევა, ცხოვრების
თითქმის ყველა ასპექტის გაუმჯობესებისთვის მათთვის ერთგვარი გზამკვლევი
იქნება. მირჩიეს კარგი იქნება თუ სხვა კლასებშიც გამოვიყენებ ამ გამოცდილებას.
თუმცა არ ვთვლი რომ კლასში პრობლემა ბოლომდე მოგვარებულია კიდევ ბევრი
მუშაობაა საჭირო და ამ თემაზე მუშაობას მომავალ სასწავლო წელსაც გავაგრძელებ.